Κυριακή 15 Μαΐου 2011

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - 64 ο Φεστιβάλ Καννών

Ξεκίνησε το 64ο Φεστιβάλ Καννών από 11-22 Μαϊου με πρόεδρο της κριτικής επιτροπής το Ρόμπερτ Ντε Νίρο χωρίς να είναι υπέρογκο σε αριθμό ταινιών, με αστραφτερούς σταρ αλλά και καταξιωμένους κινηματογραφικούς δημιουργούς. Με αφορμή αυτή την κινηματογραφική χολλυγουντιανή βιομηχανική γκλαμουριά μεταφέρω κάποιες πληροφορίες.     


                                                                                    

Πρεμιέρα με την εκτός συναγωνισμού ταινία «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» του Γούντι Άλεν. Στην ταινία ένας αμερικανός συγγραφέας (Οουεν Γουίλσον) περιπλανάται στο Παρίσι μαζί με τη μέλλουσα σύζυγό του (Ρέιτσελ Μακ Ανταμς) και τα πεθερικά του. Στο μεγαλύτερο μέρος της, η ταινία παρακολουθεί τις φαντασιώσεις του συγγραφέα που «επισκέπτεται» το Παρίσι του ένδοξου παρελθόντος στη δεκαετία του 1920. 

Ο γνωστός σκηνοθέτης παραδέχθηκε στους δημοσιογράφους, ότι δεν κατέβαλε ιδιαίτερη προσπάθεια γράφοντας το σενάριο της ταινίας διότι δεν χρειαζόταν να εμβαθύνει στα πρόσωπα. «Ήταν απλώς μια σατιρική προσέγγισή τους, επομένως έγινε εύκολα». 

∆ύο, λοιπόν,  τα µόνιµα όπλα του Φεστιβάλ Καννών:  Σεξ και πολιτική. 

Στην 64η διοργάνωση του φεστιβάλ των Καννών, έχει εισαχθεί για πρώτη φορά ένας νέος όρος: η «φιλοξενούμενη χώρα». Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα με την οποία αρχίζει αυτό το νέο πρόγραμμα είναι η Αίγυπτος, και όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του φεστιβάλ, «η Αίγυπτος ενημέρωσε τον κόσμο για την ανάγκη της να αλλάξει την πορεία της ιστορίας και την ανάγκη για ελευθερία, διαδηλώνοντας τη συλλογική δύναμη και εκφράζοντας την επιθυμία της για δημοκρατία».
Η κεντρική εκδήλωση του αφιερώματος που πραγματοποιείται την Τετάρτη, θα περιλαμβάνει και έναν φόρο τιμής στον Αιγύπτιο σκηνοθέτη Γιουσέφ Σαχίν, που πέθανε το 2008, ο οποίος ήταν τακτικός επισκέπτης του φεστιβάλ. Οι Κάννες έχουν προσκαλέσει Αιγύπτιους σκηνοθέτες, ηθοποιούς, παραγωγούς, τεχνικούς, με σκοπό να προωθήσουν την κινηματογραφία της χώρας. Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα προβληθεί η σπονδυλωτή ταινία «18 Μέρες», η οποία αποτελείται από φιλμ μικρού μήκους αρκετών Αιγύπτιων σκηνοθετών, τα οποία γυρίστηκαν κατά την εξέγερση της 25ης Ιανουαρίου.
Συνεχίζοντας τον πολιτικό τόνο, οι Κάννες έχουν προγραμματίσει και την προβολή του ντοκιμαντέρ «Οχι πια φόβος» του Μουράντ Μπεν Σεΐκ, που αναφέρεται στην εξέγερση που σημειώθηκε στην Τυνησία. Χώρος στις Κάννες θα δοθεί και στους Ιρανούς σκηνοθέτες που βρίσκονται κρατούμενοι. Θα προβληθεί το «Αυτό δεν είναι μια ταινία» του Τζαφάρ Παναχί, ταινία που γυρίστηκε ενώ ο Παναχί περίμενε την απόφαση μιας από τις πολλές δίκες στις οποίες έχει συρθεί από το ιρανικό καθεστώς. Η δεύτερη ταινία της ενότητας είναι το «Αντίο» του Μοχάμαντ Ρασούλοφ, που αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού δικηγόρου, ο οποίος προσπαθεί να βγάλει βίζα για να εγκαταλείψει τη χώρα. Πρόκειται για ταινίες που θα προβληθούν για πρώτη φορά και ενώ οι σκηνοθέτες παραμένουν κρατούμενοι, κάτι που ο πρόεδρος του φεστιβάλ, Ζιλ Ζακόμπ, χαρακτήρισε «πράξη μεγάλου θάρρους πέρα από την καλλιτεχνική αξία».






Η άλλη πλευρά της οικογένειας
Το Φεστιβάλ των Καννών ξαφνιάζει παρουσιάζοντας γονείς που καταπιέζουν, αντιπαθούν ή ζηλεύουν τα παιδιά τους
ΤουΠαναγιωτη Παναγοπουλου
Δεν είναι η πρώτη φορά που η οικογένεια αποτελεί τον πυρήνα ενός φεστιβαλικού προγράμματος. Στα κινηματογραφικά φεστιβάλ, οι οικογενειακές σχέσεις είναι σταθερό μοτίβο, στο οποίο οι δημιουργοί επανέρχονται χωρίς να μπορούν να το εξαντλήσουν. Στο Φεστιβάλ των Καννών αυτής της χρονιάς, ωστόσο, η οικογένεια πέρα από κεντρικό θέμα είναι και μια μεγάλη έκπληξη με τον τρόπο που παρουσιάζεται. Αρνητική έκπληξη. Δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ άλλοτε να συγκεντρωθούν τόσες ταινίες μαζί σε ένα πρόγραμμα που αποπνέει τόση επιθετικότητα και αμηχανία για την κατάσταση της οικογένειας.
Μητέρες που εύχονται να μην είχαν γεννήσει τα παιδιά τους, αυστηροί θρησκόληπτοι πατέρες, πατρικές φιγούρες που μυούν στη βία... Oι κινηματογραφικοί χαρακτήρες αυτής της χρονιάς έχουν σοβαρά προβλήματα για την πολυθρόνα της ψυχανάλυσης. Ακόμη και στους πέρα από το mainstream «Πειρατές της Καραϊβικής», που έκαναν πρεμιέρα στις Κάννες δημιουργώντας ένα γεγονός χολιγουντιανού μεγέθους, οι οικογενειακές σχέσεις είναι προβληματικές. Ο πειρατής Μαυρογένης προσπαθεί να παραμείνει στη ζωή πάση θυσία, ακόμη κι αν πρέπει να πάρει και την τελευταία αναπνοή από την κόρη του, την οποία υποδύεται η Πενέλοπε Κρουζ.
Μητρικό άγχοςΤο παράδειγμα των «Πειρατών» μπορεί να είναι υπερβολικό, αλλά είναι ενδεικτικό της βασικής θεματολογικής τάσης του φεστιβάλ, που έγινε φανερή από τις πρώτες προβολές της διοργάνωσης. Το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν» της Σκωτσέζας Λιν Ράμσι, αντιμετωπίζει τη μητρότητα με τρόπο που σπάνια φτάνει στην οθόνη. Μια μητέρα που αμφισβητεί την αγάπη για το παιδί της και την αγνότητα του χαρακτήρα του υποδύεται η Τίλντα Σουίντον, σε μια από τις γεμάτες ένταση και ακριβέστατες ερμηνείες της. Η σχέση της με τον Κέβιν είναι ανυπόφορη από την ημέρα που γεννήθηκε, αν και ήταν καρπός έρωτα. Το ανυπόφορο κλάμα του την έκανε να στέκεται δίπλα σε κομπρεσέρ για να ηρεμήσουν τα αυτιά της. Τα ξεσπάσματά του συνέχισαν να τής προκαλούν σοκ και, όταν εκείνος μεγάλωσε, η σχέση του με τη βία έγινε αναπόσπαστο κομμάτι του χαρακτήρα του. Ποιος φταίει για ένα κακό παιδί; Η ανατροφή ή η τύχη; Η Ράμσι έχει γυρίσει μια πολύ καλή –αν και κάποιες στιγμές ενοχλητική– ταινία για το μητρικό άγχος και τις αρνητικές σκέψεις, που σπάνια εκφράζονται.
Σχέσεις στις οποίες τα παιδιά νιώθουν το βάρος της καριέρας των γονιών τους έχουμε δει πολλές. Οχι όμως και ιστορίες με γονείς που ζηλεύουν τη σταδιοδρομία των παιδιών τους. Στην «Υποσημείωση» του Ισραηλινού Τζόζεφ Σεντάρ, πατέρας και γιος είναι ερευνητές φιλόλογοι. Ο πατέρας λεπτολόγος αλλά χωρίς αναγνώριση, ο γιος πολυβραβευμένος. Ενα σημαντικό βραβείο θα γίνει η αφορμή να δημιουργηθούν ακόμη μεγαλύτερες εντάσεις. Ο πατέρας ενημερώνεται ότι πρόκειται να τιμηθεί με το μεγαλύτερο βραβείο της ισραηλινής επιστημονικής κοινότητας και αυτομάτως αλλάζει συμπεριφορά. Από εκεί που ειρωνευόταν τους διακεκριμένους συναδέλφους του, τώρα αισθάνεται ότι ανήκει κι αυτός στην ομάδα των εκλεκτών. Μόνο που και αυτό το βραβείο ανήκει στον γιο.
Πατρική αυστηρότηταΟι σχέσεις πατέρα - γιου βρίσκονται στον πυρήνα δύο ακόμη ταινιών. Στο «Αγόρι με το ποδήλατο» των αδελφών Νταρντέν, ο 12χρονος Σιρίλ που δεν έχει μητέρα (ποτέ δεν μαθαίνουμε γιατί) εγκαταλείπεται από τον πατέρα του σε σπίτι της Πρόνοιας. Ο πατέρας πουλάει το αγαπημένο ποδήλατο του Σιρίλ και δεν διστάζει να του δηλώσει όχι μόνο ότι δεν μπορεί να τον φροντίσει, αλλά και ότι δεν θέλει να τον ξαναδεί. Ετσι ο Σιρίλ θα αναπτύξει μια ιδιαίτερα επιθετική συμπεριφορά, η οποία θα εκτονωθεί κυρίως σε μια κομμώτρια, ανάδοχο μητέρα του παιδιού για τα Σαββατοκύριακα.
Και στο πολυαναμενόμενο, αλλά απογοητευτικό «Δέντρο της ζωής» του Τέρενς Μάλικ, η σχέση με τον πατέρα φορτίζει τη χαλαρή ιστορία. Μπραντ Πιτ και Σον Πεν είναι πατέρας και γιος, αν και η κινηματογραφική τους συνάντηση δεν είναι τόσο συναρπαστική όσο ακούγεται. Ο σχεδόν βουβός Πεν θυμάται σε φλας μπακ την ανατροφή του με τις οδηγίες του αυστηρού και θρήσκου πατέρα του, ο οποίος έχει πολύ συγκεκριμένες αρχές, σηκώνει τα παιδιά από το κρεβάτι για να πάνε στην εκκλησία και παίζει εκκλησιαστικό όργανο. Η αυστηρότητα, τέλος, φτάνει σε ακραία όρια στο κινεζικό «Wu Xia», ένα απολαυστικό μείγμα δράσης, αστυνομικού θρίλερ, εποχής και κωμωδίας, από τον Πίτερ Χο Σουν Τσαν, στο οποίο ένας διαβόητος εγκληματίας κρύβεται, όχι μόνο από τις Αρχές, αλλά και από τον τερατώδη πατέρα του, ο οποίος τον καταδιώκει.

Τα βραβεία   
Τα φετινά βραβεία του Φεστιβάλ των Καννών απονεμήθηκαν την Κυραική 23 Μαίου και μοιράστηκαν σε καλλιτέχνες από Αμερική, Βέλγιο και Τουρκία, ενώ  τον Χρυσό Φοίνικα του 64ου Φεστιβάλ των Καννών έλαβε η ταινία Δέντρο της Ζωής με την υπογραφή του Αμερικανού σκηνοθέτη Τέρενς Μάλικ.

Τα βραβεία αναλυτικά:

Χρυσός Φοίνικας: The Tree of Life του Τέρενς Μάλικ
Μεγάλο Βραβείο (Grand Prix): «Once Upon A Time In Anatolia» του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν και «Le Gamin Au Velo» των Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν
Σκηνοθεσίας: Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν («Drive»)
Σεναρίου: Footnote (Tζόσεφ Σεντάρ)
Καλύτερη ηθοποιού: Kίρστεν Ντανστ («Melancholia»)
Καλύτερου ηθοποιού: Ζαν Ντιζαρντέν για το «The Artist»
Βραβείο της Επιτροπής: «Polisse» της Μαϊγουέν
Camera D' Or (πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη): Πάμπλο Τζορτζέλι «Las Acacias»
Χρυσός Φοίνικας ταινίας μικρού μήκους: «Cross» της Μαρίνα Βρόντα
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου