Θάλασσα - Τζ. Μπάνβιλ

   

   Αυτό που μου αρέσει στον Τζων Μπάνβιλ είναι το ύφος του. Μια απλή, φαινομενικά τουλάχιστον ιστορία, αποκτά διαστάσεις αριστουργήματος μέσα από τον επιτηδευμένο τρόπο αφήγησης. Ένας συνδυασμός "φωτογράφου" και "ψυχολόγου" συνδυάζονται αρμονικά στην αφηγηματική του γραφή. Μια πρώτη γεύση είχα πάρει από το "Σάβανο". Τώρα σειρά έχει η "Θάλασσα".

    Τρεις αφηγηματικοί χρόνοι υπάρχουν μέσα στο μυθιστόρημα: 

α) το τώρα της αφήγησης: ο αφηγητής στο χωριό που περνούσε τις διακοπές του όταν ήταν παιδί, για να ξεχάσει το χαμό της γυναίκας του.

β) το πρόσφατο παρελθόν: ο αφηγητής παντρεμένος με τη γυναίκα του Άννα.

γ) το απώτερο παρελθόν: ο αφηγητής ως παιδί εξιστορεί τις εμπειρίες του με την οικογένεια Γκρέις.

   Οι τρεις αυτοί χρόνοι μπλέκονται μεταξύ τους σε μικρές ή μεγάλες δόσεις σχηματίζοντας έναν περίπλοκο μαίανδρο: το εγώ. Η προσωπική προσέγγιση της ζωής. Ο χρόνος δεν κινείται γραμμικά, αυτή είναι μια ... παιδική άποψη. Γιατί τότε, όπως λέει και ο αφηγητής, η ενήλικη ζωή θα ήταν σαν ένα εύκρατο φθινόπωρο όπου οι γρίφοι και τα μυστήρια της παιδικής ηλικίας θα είχαν όλα απαντηθεί και λυθεί οδεύοντας για την τελική στιγμή, τη νεκρική, όπου δε θα υπήρχε πλέον κανένα μυστήριο. 

   Επειδή όμως τα μυστήρια του κόσμου είναι τόσο πολλά που μας καταδιώκουν σαν φαντάσματα, γι΄ αυτό υπάρχει το καταφύγιο του χρόνου. Το παρελθόν. Είναι το τέλειο λημέρι όπου επιστρέφει σ΄ αυτό ο ήρωας τρίβοντας τα χέρια και τινάζοντας από πάνω του το κρύο παρόν και το ακόμη πιο κρύο μέλλον. Όμως τι είδους υπόσταση έχει το παρελθόν; Στην ουσία, είναι αυτό  που υπήρξε άλλοτε το παρόν, το παρόν που έφυγε, τίποτε παραπάνω. Κι όμως.

   Κι όμως το παρελθόν αλλάζει. Αλλάζει γιατί αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο το προσεγγίζουμε. Αλλάζει, γιατί αλλάζουμε κι εμείς. Κι αλλάζουμε εμείς, γιατί αλλάζει και το εξωτερικό περιβάλλον. Νέα στοιχεία, νέοι άνθρωποι, νέες ιδέες. Που έχουν όμως έναν ενοποιητικό παράγοντα: τον άνθρωπο. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα είναι ο Μαξ Μόρντεν. Αυτός ζει από το τώρα στο χθες. Για να βρει καταφύγιο, όπως είπαμε. Συμβαίνει όμως και κάτι άλλο. Μπορεί να απαντηθούν και κάποια ερωτήματα. Η επιστροφή λοιπόν ως μέσο προστασίας και αυτοπροσδιορισμού του εγώ.