Παρακολούθησα την "Ελένη" του Ευριπίδη στο αρχαίο θέατρο του Άργους σπρωγμένος από μια φιλολογική ... ψύχωση να δω στη σκηνή παιγμένο αυτό το "ευριπιδαριστοφανίζειν" που έλεγε και ο ποιητής Κρατίνος. Ο Ευριπίδης πιο κοντά είναι στον Αριστοφάνη κι όχι τόσο στον Αισχύλο. Ανθρώπινοι τύποι που μοιάζουν με τους σημερινούς, με τους καθημερινούς ανθρώπους, μακριά από τα υπερφυσικά, ηρωικά πρότυπα του παρελθόντος. Και τελικά έμεινα ιδιαίτερα ικανοποιημένος από το παίξιμο του Αντώνη Καφετζόπουλου, όσο και από την Πέμη Ζούνη. (ένας συνδυασμός μοιραίας και καπάτσας γυναίκας.... λίγο πιο ψηλή αν ήταν, θα ήταν και η ιδανική Ελένη).
Και τι δεν είχε αυτή η ιλαροτραγωδία... Την ευφυέστατη αναφορά του Ευριπίδη ότι ο τρωικός πόλεμος έγινε για ένα ομοίωμα, το φάντασμα της ωραίας Ελένης. (βέβαια ο Ευριπίδης μεταγράφει από τη δική του πλευρά την ποιητική παράδοση που παραλαμβάνει από τον Στησίχορο). Μην ξεχνάμε ότι η "Ελένη" πρέπει να παίχτηκε γύρω στο 412 π.Χ., μέσα στον πελοποννησιακό πόλεμο,άρα δικαιολογείται η αντιπολεμικότητα του έργου. Είχαμε τα βέλη του ποιητή απέναντι στους μάντεις, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ότι παρέσυραν τους Αθηναίους στη Σικελική εκστρατεία, που αποδείχθηκε ένα φιάσκο. Είχαμε την κριτική στάση απέναντι στα θεία όταν ο χορός αναφωνεί : τι είναι θεός, τι μη θεός και τι ανάμεσό τους;"
Παραθέτω την αναγνώριση του Μενέλαο με την Ελένη:
|
MEN.
|
Στάσου, μην τρέχεις πια και μην
τρομάζεις.
|
|
|
ΕΛE.
|
|
|
|
MEN.
|
Ποια είσαι; Ποια γυναίκα βλέπω
μπρος μου;
|
|
|
ΕΛE.
|
Ρωτώ κι εγώ το ίδιο. Εσύ ποιος
είσαι;
|
620
|
|
MEN.
|
Τόσο πολύ να μοιάζει άλλη δεν
είδα.
|
|
|
ΕΛE.
|
Θεοί! Θεϊκό ’ναι να ’βρεις τους
δικούς σου.
|
|
|
MEN.
|
Είσαι Ελληνίδα ή ντόπια από εδώ
γύρω;
|
|
|
ΕΛE.
|
Ελληνίδα· εσύ ποιος είσαι; Πες
μου.
|
|
|
MEN.
|
Όμοια, απαράλλαχτη με την Ελένη!
|
625
|
|
ΕΛE.
|
Κι εσύ με το Μενέλαο, τα ’χω
χάσει.
|
|
|
MEN.
|
Σωστά το δύστυχο μ’ έχεις
γνωρίσει.
|
|
|
ΕΛE.
|
Μετά από χρόνια στη γυναίκα σου
ήρθες.
|
|
|
MEN.
|
Γυναίκα μου; Σταμάτα, μη μ’
αγγίζεις.
|
|
|
ΕΛE.
|
Που σου ’δωσε ο Τυνδάρεως, ο
γονιός μου.
|
630
|
|
MEN.
|
Φαντάσματα αγαθά στείλε μου, Εκάτη.
|
|
|
ΕΛE.
|
|
|
|
MEN.
|
Κι εγώ δεν έχω πάρει δυο
γυναίκες.
|
|
|
ΕΛE.
|
Ποιας άλλης είσαι ομόκλινος κι
αφέντης;
|
|
|
MEN.
|
Αυτής μες στη σπηλιά που ήρθε
απ’ την Τροία.
|
635
|
|
ΕΛE.
|
Εμένα μοναχά γυναίκα σου έχεις.
|
|
|
MEN.
|
Σωστά δε βλέπω ή σάλεψεν ο νους
μου;
|
|
|
ΕΛE.
|
Κοιτώντας με για την Ελένη δε με
παίρνεις;
|
|
|
MEN.
|
|
|
|
ΕΛE.
|
Δε με γνωρίζεις; Σκέψου, τι άλλο
λείπει;
|
640
|
|
MEN.
|
Της μοιάζεις· τούτο βέβαια δεν
τ’ αρνιέμαι.
|
|
|
ΕΛE.
|
Τα μάτια σου θα σου το
φανερώσουν.
|
|
|
MEN.
|
Μα έχω άλλη γυναίκα, εδώ χαλάει.
|
|
|
ΕΛE.
|
Στην Τροία πήγε μόνο το είδωλό
μου.
|
|
|
MEN.
|
Ίσκιους που δείχνουν ζωντανοί
ποιος φτιάχνει;
|
645
|
|
ΕΛE.
|
Ο αιθέρας, που το ταίρι σου έχει
πλάσει.
|
|
|
MEN.
|
Απίστευτα όσα λες· θεός ο
πλάστης;
|
|
|
ΕΛE.
|
Έργο της Ήρας, να μη μ’ έχει ο
Πάρης.
|
|
|
MEN.
|
Μα σύγκαιρα στην Τροία κι εδώ
πώς ήσουν;
|
|
|
ΕΛE.
|
Τ’ όνομα ολούθε πάει, όχι το
σώμα.
|
650
|
|
MEN.
|
Άσε με, με περίσσιους ήρθα
πόνους.
|
|
|
ΕΛE.
|
Μ’ αφήνεις, για να φύγεις μ’
έναν ίσκιο;
|
|
|
MEN.
|
Να χαίρεσαι που μοιάζεις στην
Ελένη.
|
|
|
ΕΛE.
|
Άα! μόλις βρήκα τον άντρα μου,
τον χάνω.
|
|
|
MEN.
|
655
|
|
|
ΕΛE.
|
Αχ! πιότερο από με δυστυχισμένη
δε βρίσκεται· μ’ αφήνουν οι δικοί μου κι ούτε στους Έλληνες θα πάω και στην Ελλάδα. |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου