Το βιβλίο Ο ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ του Μισέλ Ουελμπέκ αρχίζει με μια περιγραφή ενός ζωγραφικού πίνακα του πρωταγωνιστή-καλλιτέχνη στον οποίο παριστάνει τον Ντέιμεν Χερστ με τον Τζεφ Κουνς: "Τον Χερστ, κατά βάθος, ήταν εύκολο να τον πιάσει: μπορούσε να τον κάνει βάναυσο, κυνικό του τύπου έχω τόσα λεφτά που σας χέζω όλους. Μπορούσε να τον κάνει επαναστατημένο καλλιτέχνη (ωστόσο πλούσιο) που εργάζεται στοιχειωδώς με θέμα τον θάνατο. Τέλος πάντων το πρόσωπό του είχε κάτι αιματώδες και βαρύ, τυπικά εγγλέζικο, που τον έκανε να μοιάζει με οπαδό της Άρσεναλ. Με δυο λόγια είχε διάφορες όψεις που όμως μπορούσαν να συνδυαστούν σε ένα συνεκτικό, αντιπροσωπευτικό πορτρέτο ενός Βρετανού καλλιτέχνη της γενιάς του". Αυτά σχετικά με τη μυθοπλαστική προσέγγιση του Χερστ.
Ο Ντέιμιεν Χερστ είναι βρετανός καλλιτέχνης (γενν.1965), ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της ομάδας σύγχρονης τέχνης "Νέοι Βρετανοί Καλλιτέχνες". Το θέμα που κυριαρχεί στη δουλειά του Χερστ είναι ο θάνατος και γενικά η αισθητική του θανάτου. Στην πιο γνωστή σειρά των έργων του Φυσική Ιστορία, πτώματα ζώων διατηρούνται, μερικές φορές τεμαχισμένα στα δύο, σε δεξαμενές με φορμαλδεϋδη.
Το 1994 ο Χερστ διοργάνωσε μια έκθεση νέων καλλιτεχνών στη γκαλερί Σέρπανταϊν του Λονδίνου. η οποία σημείωσε τεράστια επιτυχία και απογείωσε τη φήμη του. Στην έκθεση ο Χερστ συμμετείχε με δύο έργα, το ένα από τα οποία με τίτλο the physical impossibility of death in the mind of someone living (=Το φυσικό αδύνατο του θανάτου στο μυαλό κάποιου που ζει) αποτελούνταν από μια γυάλινη δεξαμενή η οποία περιείχε έναν τεράστιο καρχαρία 4 μέτρων διατηρημένο σε φορμαλδεϋδη.
Σε έκθεση στην γκαλερί Τέιτ το 1995 παρουσίασε μερικά από τα πιο κλασσικά έργα του, με βασικό θέμα τη φθορά και την αποσύνθεση, συμπεριλαμβανομένου του Mother and child divided, το οποίο αποτελούνταν από τέσσερις δεξαμενές από γυαλί και ατσάλι οι οποίες περιείχαν τεμαχισμένα κομμάτια αγελάδας διατηρημένα στη φορμόλη.
Ο Ντέιμιεν Χερστ είναι βρετανός καλλιτέχνης (γενν.1965), ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της ομάδας σύγχρονης τέχνης "Νέοι Βρετανοί Καλλιτέχνες". Το θέμα που κυριαρχεί στη δουλειά του Χερστ είναι ο θάνατος και γενικά η αισθητική του θανάτου. Στην πιο γνωστή σειρά των έργων του Φυσική Ιστορία, πτώματα ζώων διατηρούνται, μερικές φορές τεμαχισμένα στα δύο, σε δεξαμενές με φορμαλδεϋδη.
Το 1994 ο Χερστ διοργάνωσε μια έκθεση νέων καλλιτεχνών στη γκαλερί Σέρπανταϊν του Λονδίνου. η οποία σημείωσε τεράστια επιτυχία και απογείωσε τη φήμη του. Στην έκθεση ο Χερστ συμμετείχε με δύο έργα, το ένα από τα οποία με τίτλο the physical impossibility of death in the mind of someone living (=Το φυσικό αδύνατο του θανάτου στο μυαλό κάποιου που ζει) αποτελούνταν από μια γυάλινη δεξαμενή η οποία περιείχε έναν τεράστιο καρχαρία 4 μέτρων διατηρημένο σε φορμαλδεϋδη.
Σε έκθεση στην γκαλερί Τέιτ το 1995 παρουσίασε μερικά από τα πιο κλασσικά έργα του, με βασικό θέμα τη φθορά και την αποσύνθεση, συμπεριλαμβανομένου του Mother and child divided, το οποίο αποτελούνταν από τέσσερις δεξαμενές από γυαλί και ατσάλι οι οποίες περιείχαν τεμαχισμένα κομμάτια αγελάδας διατηρημένα στη φορμόλη.
Στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζεται ώς τα τέλη Ιουλίου η ενότητα των έργων του Ντέιμιαν Χερστ με τίτλο «Νew Religion», σε επιμέλεια της Αρτέμιδος Ποταμιάνου. Περιλαμβάνει κυρίως μεταξοτυπίες, ένα γλυπτό και μία εγκατάσταση με φωτογραφίες. Στα περισσότερα έργα της έκθεσης, ονόματα Αποστόλων και κεφάλαια της Βίβλου εικονογραφούνται με χάπια και μπουκαλάκια για φαρμακευτικά σκευάσματα. Το μόνο που απουσιάζει είναι τα νεκρά ζώα στη φορμόλη.
– Πώς αποφασίσατε να κάνετε μια έκθεση με θέματα θρησκευτικά;
– Πώς αποφασίσατε να κάνετε μια έκθεση με θέματα θρησκευτικά;
– Η επιστήμη είναι η νέα θρησκεία. Σε αυτήν καταφεύγουν συχνά οι σημερινοί άνθρωποι για να βρουν ανακούφιση από τον σωματικό ή υπαρξιακό πόνο, για να εξασφαλίσουν καλύτερη υγεία, παντοτινή νεότητα, να ζητήσουν προστασία, να νιώσουν –έστω και ως ψευδαίσθηση που διαρκεί όσο η επήρεια ενός χαπιού– δυνατοί. Η θρησκεία, η επιστήμη, η τέχνη και ο έρωτας είναι με τον τρόπο τους ένα φωτεινό μονοπάτι, που υποτίθεται ότι μας καθοδηγεί μέσα στα σκοτάδια της ύπαρξης. Στην εποχή μας, η επιστήμη φαίνεται σχεδόν να υπερνικάει τα υπόλοιπα.
– Τα χάπια αποπνέουν την αίσθηση της ψυχρότητας που νιώθουμε να μας διαπερνά σε ένα νοσοκομείο. Η θρησκεία, αντιθέτως, συνδέεται με το συναίσθημα, με τη θέρμη. Δεν βρίσκονται σε αντιπαράθεση;
– Ηθελα ακριβώς να δείξω ότι δεν είναι τόσο ξένες οι έννοιες της θρησκείας και της επιστήμης, να διερευνήσω τα μεταξύ τους σύνορα, που φέρνουν πιο κοντά το ψυχρό και το κλινικό με το συναίσθημα και την πίστη. Εικόνες χαπιών αντί Αποστόλων, σκευάσματα με μεταφυσικές προεκτάσεις. Ολα πια είναι μπλεγμένα στις ημέρες μας.
– Πολλοί από τους επισκέπτες της έκθεσης μάλλον περιμένουν να δουν ζώα μέσα σε φορμόλη. Αντ’ αυτού είναι σαν να έχουν πάει σε συνέδριο φαρμακευτικών ειδών. Λέτε να απογοητευτούν;
– Η λογική της έκθεσης είναι ότι πρόκειται για μια ενότητα έργων που μπορεί να ταξιδέψει πολύ εύκολα από χώρα σε χώρα χωρίς μεγάλο κόστος μεταφοράς και ασφαλίστρων. Το κεντρικό της έκθεμα είναι ένα μεγάλο κουτί με συρτάρια, το οποίο συνοδεύεται από πολλές μεταξοτυπίες. Δεν είναι ένα αναδρομικό αφιέρωμα, αλλά μια γεύση της δουλειάς μου που εμπεριέχει ωστόσο όλα τα θέματα που με απασχολούν.
– Στη Θεσσαλονίκη, η έκθεσή σας έχει ορισμένες εικόνες που κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν προσβλητικές. Τι θα κάνατε αν ένας πιστός κατέστρεφε ένα έργο σας.
– Θα το επιδιόρθωνα. Στο Μεξικό είχα κάνει μια έκθεση με τίτλο «Ο θάνατος του Θεού» και είχα μιλήσει με τις θρησκευτικές αρχές, για να μη δημιουργηθούν θέματα. Οταν ένας καλλιτέχνης έχει στο μυαλό του μια ιδέα, ό,τι και αν του πουν δεν μπορούν να τον σταματήσουν. Θα βρει χιλιάδες άλλους τρόπους να πει το ίδιο πράγμα. Μπορώ να βγάλω τους σταυρούς και να ξαναπώ το ίδιο.
– Ποια είναι η άποψή σας για την αγορά της τέχνης, την οποία ξαφνιάσατε με την προσωπική δημοπρασία των έργων σας το 2008 από τον οίκο Sotheby’s; Πολλοί πιστεύουν ότι οι καλλιτεχνικές αξίες πια υπαγορεύονται από συμφέροντα, ότι οι επιμελητές και οι έμποροι στήνουν ολόκληρα χρηματιστηριακά παιχνίδια.
– Δεν συμφωνώ. Ολοι είναι χρήσιμοι στο στερέωμα της τέχνης, παρότι ορισμένοι νόμιζαν ότι ήθελα να καταργήσω τους ενδιάμεσους κρίκους, δημοπρατώντας μόνος τα έργα μου. Οι πλειστηριασμοί έργων από ζώντες καλλιτέχνες είναι το επόμενο βήμα στην αγορά της τέχνης. Ετσι και αλλιώς, ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία.
Νομίζω ότι ο Καρλ Μαρξ είχε πει πως ο λόγος για τον οποίον αγοράζεται η τέχνη είναι πως κάποιοι πιστεύουν ότι θα επενδύουν χρήματα σε ένα σκοπό που θα τους αποφέρει ακόμη περισσότερα. Αν όμως η τέχνη είναι κάτι ανεκτίμητο και μοναδικό, όσα λεφτά και αν δώσεις για να την αγοράσεις, πάλι κερδισμένος είσαι.
-– Παρακολουθείτε ειδήσεις; Ξέρετε τι συμβαίνει στην Ιαπωνία, στην Ελλάδα, στη Συρία, αυτήν τη στιγμή;
– Εχω επαφή με την ειδησεογραφία, όμως ένας καλλιτέχνης βλέπει τα πράγματα συχνά από μια οικουμενική ή αισθητική πλευρά. Βλέπεις, λ.χ., μια φωτογραφία στην εφημερίδα με μια γυναίκα να ουρλιάζει, και σου κολλάει η εικόνα στο μυαλό, λες μέσα σου να κάνω ένα έργο γι’ αυτό, και μετά η είδηση έχει περάσει. Με ενδιαφέρει πιο πολύ να αποτυπώσω την πανανθρώπινη φρίκη, τον διαχρονικό φόβο και όχι μεμονωμένα περιστατικά του που συμβαίνουν τώρα. Κάποτε ήθελα να κάνω ένα πίνακα με τη φράση «Ο Τόνι Μπλερ είναι ψεύτης». Μα όλοι τους οι πολιτικοί είναι ψεύτες. Τι αξία θα είχε τελικά; Η εικόνα ενός χάμπουργκερ μου φαίνεται πιο διαχρονική από έναν τέτοιο σχολιασμό.
– Ο Μπλερ πάντως εκμεταλλεύτηκε την αύρα της Cool Britania, του ρεύματος της δεκαετίας του ’90, με τους Young British Artists στους οποίους ανήκατε. Τότε ήσασταν πολύ πιο κοντά και με τον συλλέκτη Σαάτσι.
– Ο Μπλερ όπως και ο συλλέκτης Σαάτσι έπαιξαν ρόλο στο να δημιουργηθεί η Cool Britania. Η τέχνη δεν δημιουργείται ποτέ στο κενό ούτε συλλαμβάνεται με τεχνητή γονιμοποίηση. Οι Young British Artists ήταν απότοκο της εποχής της Θάτσερ. Οταν εξετάζεις την ιστορία, καταλήγεις σε πολύ πιο χρήσιμα συμπεράσματα αν μία από τις παραμέτρους της έρευνας είναι και η τέχνη.
– Τι θα λέγατε στους κατοίκους μιας χώρας με οικονομική κρίση;
– Το αυτονόητο. Βγάλτε λεφτά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου