ΒΙΒΛΙΟ - Το Χαστούκι

Τίτλος: Το χαστούκι, Συγγραφέας: Χρήστος Τσιόλκας

«Το χαστούκι» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα» (μεταφρ. Βασίλης Κιμούλης) και  έχει αφετηρία την έκφραση βίας σε ανήλικο.

Αθώος ή όχι;

Σε ένα μπάρμπεκιου που οργανώνει σε προάστιο της Μελβούρνης μια οικογένεια ομογενών της Αυστραλίας, ένας άντρας, ο Χάρι, χαστουκίζει ένα ξένο παιδί, τον Χιούγκο. Το γεγονός διχάζει τους παρευρισκόμενους, η μητέρα του ανήλικου καλεί έξαλλη την αστυνομία. Ο θύτης υποστηρίζει ότι ήθελε να προστατεύσει το δικό του παιδί από την επίθεση του Χιούγκο. Ορισμένοι τού βρίσκουν ελαφρυντικά, άλλοι απαιτούν την παραδειγματική τιμωρία του και καταλήγουν στα δικαστήρια, όπου ο κατηγορούμενος απαλλάσσεται λόγω αμφιβολιών. Αλλωστε πολλοί αμφιβάλλουν για το πόσο «αθώο» είναι το παιδί, καθώς ο Τσιόλκας σκιαγραφεί ένα κακομαθημένο τερατάκι που δηλώνει: «Κανείς δεν έχει δικαίωμα να αγγίξει το σώμα μου χωρίς την άδειά μου». Περισσότερο θα ήθελαν να χαστουκίσουν τη μητέρα του παιδιού που το κρατάει κολλημένο πάνω της -σχεδόν τεσσάρων ετών και το θηλάζει ακόμα- βρίσκοντας σ' αυτό τον λόγο της ύπαρξής της.

Για το βιβλίο που  κέρδισε το βραβείο της Κοινοπολιτείας, ενώ  ήταν και στη μεγάλη λίστα των Μπούκερ για το 2010, ο 45χρονος συγγραφέας έχει πει ότι βασίζεται σε πραγματικό γεγονός: ένα χαστούκι που του έδωσε η μητέρα του όταν ήταν μικρός, γιατί είχε τολμήσει να πιάσει τα πόδια της. Το μυθιστορηματικό του χαστούκι, όμως, γίνεται ένα συμβολικό ράπισμα για όλους τους ήρωές του, άσχετα εάν είναι άντρες ή γυναίκες, νέοι ή γέροι, Αυστραλοί ή μετανάστες, μεθυσμένοι ή νηφάλιοι. Το απρόβλεπτο περιστατικό θα τους κάνει να αναθεωρήσουν την ίδια τους τη ζωή, τις οικογενειακές τους σχέσεις, τις προσδοκίες, τα πιστεύω και τις επιθυμίες τους.

Η ιστορία ξεδιπλώνεται με αμείωτη ένταση και κοφτερή γλώσσα, υπό την οπτική γωνία οκτώ πρωταγωνιστών. Οπως ο Εκτορας, χαρακτηριστικός «ελληνάρας», που περνάει κρίση μέσης ηλικίας, αγαπάει τη μεξικάνα γυναίκα του, γουστάρει όμως να έχει και μια μικρή, σχεδόν ανήλικη, για γκόμενα. Ο ξάδερφός του Χάρι, που έριξε το χαστούκι, είχε δύσκολη παιδική ηλικία βλέποντας τον πατέρα του να δέρνει τη μάνα του. Ομως απολαμβάνει πλέον μια άνετη ζωή σε προάστιο, δοξάζει τον θεό που έχει έναν καταπληκτικό γιο, μια πανέμορφη γυναίκα για να την επιδεικνύει και μια άσχημη ερωμένη για να ξεδίνει.

Μια άλλη ηρωίδα είναι η 43χρονη καριερίστα Ανούκ, επιτυχημένη σεναριογράφος σαπουνόπερας, η οποία έχει σχέση με τον νεαρό πρωταγωνιστή. Οταν μένει έγκυος από αυτόν, αποφασίζει να κάνει έκτρωση και να εγκαταλείψει τα πάντα της για να πραγματοποιήσει το ονειρό της: να γράψει ένα μεγάλο μυθιστόρημα. Η έφηβη Κόνι, πάλι, που έχει χάσει τον ομοφυλόφιλο πατέρα της από AIDS, ψάχνει την πατρική φιγούρα στο πρόσωπο ενός μεγαλύτερου άντρα. Τελικά, αποφασίζει να κάνει σχέση με έναν συνομήλικό της Αραβα απογοητεύοντας τον καλύτερό της γκέι φίλο που τη βρίσκει υπερβολικά φυσιολογική.

Κοσμοπολίτης, αριστερός, ομοφυλόφιλος, ο συγγραφέας δεν μασάει τα λόγια του. Οταν οι βρετανοί αναγνώστες χαρακτήρισαν το «Χαστούκι» μισογύνικο, ο ίδιος απάντησε ότι θίγει τη μεσαία τάξη σκιαγραφώντας ένα πορτρέτο που δεν την κολακεύει. Αλλωστε οι ήρωές του είναι άγγελοι και διάβολοι, με τις αδυναμίες και τα χαρίσματά τους, ψεύδονται και νιώθουν ενοχές, είναι κυνικοί αλλά και τρυφεροί. 

απόσπασμα από κριτική στην Ελευθεροτυπία