Ένα κάποιο τέλος - Τζούλιαν Μπαρνς

Μερικές φορές μπαίνω στον πειρασμό να αναρωτηθώ ποιο είναι το μήνυμα ενός μυθιστορήματος. Ξέρω ότι πρόκειται για μια καθαρά πεζή σκέψη, γιατί πράγματι  σκοπός είναι η αισθητική απόλαυση, το τέλος είναι η ευδαιμονία, όπως είπε και ο Αριστοτέλης. Όταν όμως διαβάζεις ένα έργο, και μάλιστα απνευστί, το απολαμβάνεις, το χαίρεσαι, αλλά δυσκολεύεσαι στο τέλος να ερμηνεύσεις, τότε τι άραγε σημαίνει αυτό; Βέβαια με προκατέλαβε και ο τίτλος του έργου: «ένα κάποιο τέλος», πράγμα που σημαίνει ότι πρόκειται για ένα υποκειμενικό κλείσιμο του έργου από τον συγγραφέα. Ο καθένας μπορεί να  ολοκληρώσει το έργο όπως θέλει, να δώσει τη δική του εκδοχή. Αλλά όμως και η λογοτεχνία δε θέλει την υποκειμενική παρέμβαση του συγγραφέα; Το έργο τέχνης δεν είναι μόνο ένα παιχνίδι φαντασίας, αλλά ένα ολοκληρωμένο, αυτόνομο πεδίο – παιδίο…  Τέλος πάντων!

Τέσσερις φίλοι στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 και η ενηλικίωσή τους. Ο άνθρωπος αντιμέτωπος με το παρελθόν του. Πόσα μυστικά κρύβει η ζωή που τα αποκρυπτογραφεί κανείς εκ των υστέρων. Κι αν το κατορθώσει κι αυτό και δεν μένει περιχαρακωμένος στον κόσμο του, στις δυνατότητες και τις ιδεοληψίες του. Πολλαπλά flash back σε μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση για να μας αφήνει πολλά κενά και να πάρει τη μορφή ενός αστυνομικού μυθιστορήματος.

Η ανάλυσή μου θα εστιαστεί σε δύο φαινομενικά άσχετα περιστατικά μεταξύ τους: στα σχολικά χρόνια ένας συμμαθητής των τεσσάρων νέων, ονόματι Ρόμπσον, αυτοκτονεί. Η αιτία αιωρείται σαν στοιχειό. Είχε αφήσει έγκυο την κοπέλα του. Η ανωριμότητα, η αδυναμία, η απειρία και όσα άλλα θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς οδηγούν στην αυτοκτονία. Είναι άραγε όλα αυτά απόρροια της ηλικίας; Και ο κοινωνικός στιγματισμός που ακολουθεί; «Ο Καμί είχε πει ότι η αυτοκτονία είναι το μοναδικό πραγματικό φιλοσοφικό ερώτημα». Αυτό σχολίασε ο Έιντριαν, ένας από τους τέσσερις φίλους. Τα χρόνια περνούν, οι φίλοι σκορπίζονται ακολουθώντας τις προσωπικές τους πορείες και …ο Έιντριαν αυτοκτονεί. Ο πιο έξυπνος, ο πιο ξεχωριστός, ο πιο ευφυής της παρέας. Είχε αφήσει έγγυο τη μητέρα της φίλης του.  Σε τι αλλάζει ο άνθρωπος όσο περνούν τα χρόνια; Και ποια η σχέση του κοινωνικά αποδεκτού και της ευφυΐας;

Ένα έργο χωρίς ιδιαίτερη πρωτοτυπία στη δομή, αλλά που έχει να πει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα για να σε βυθίσει σ΄ ένα κόσμο σκέψεων και να σε προκαλέσει να δώσεις και το δικό σου στο τέλος στην ιστορία.