Δομήνικος Θεοτοκόπουλος

Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, γνωστός ως Ελ Γκρέκο (1541-1614), έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Κρήτη, στην Ιταλία και κυρίως στην Ισπανία. Εκπαιδεύτηκε αρχικά ως αγιογράφος στην Κρήτη, που αποτελούσε τότε τμήμα της Ενετικής επικράτειας και αργότερα ταξίδεψε στη Βενετία. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο, όπυ έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο πίνακας El Expolio είναι το πρώτο τεκμηριωμένο έργο του Ελ Γκρέκο στην Ισπανία. Το ζωγράφισε μεταξύ του καλοκαιριού του 1577 και της άνοιξης του 1579 για να κοσμήσει τον καθεδρικό ναό του Τολέδο, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Επηρεάστηκε από τους μεγάλους δασκάλους της ιταλικής τέχνης, όπως ο Τιντορέτο και ο Τιτσιάνο, του οποίου υπήρξε μαθητής υιοθετώνταςστοιχεία από το μανιερισμό του και τις απόψεις του για την αξία του χρώματος. Καλλιτεχνικά η τεχνοτροπία του Ελ Γκρέκο πριν από την τελική της φάση θεωρείται έκφραση της Βενετικής σχολής και του μανιερισμού όπως αυτός διαμορφώθηκε στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, μετά την κυρίως Αναγέννηση.

Το πορτρέτο του Τζιόρτζιο Τζούλιο Κλόβιο που ο Ελ Γκρέκο ζωγράφισε το 1570, είναι το παλαιότερο σωζόμενο πορτρέτο του καλλιτέχνη.

Xαρακτηρίζεται και από έντονα προσωπικά στοιχεία, τα οποία όμως δε βρήκαν μιμητές στην εποχή του και τους επόμενους αιώνες. Η μπαρόκ τεχνοτροπία, βασισμένη στις φωτοσκιάσεις και στην έμφαση του ακατέργαστου, διαδέχτηκε το μανιερισμό.

Πορτρέτο του μοναδικού του παιδιού, Γεωργίου Εμμανουήλ Θεοτοκόπουλου, που απέκτησε την ισπανίδα σύντροφό του. Ο γιος του έγινε επίσης ζωγράφος και κληρονόμησε το εργαστήριο ζωγραφικής του πατέρα του.

 

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ - Η ρητορηκή της έφρασης, τα βλέμματα και η χειρονομιακή έκφραση κάνει τη σκηνή πολύ συγκινητική.

 

ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ - Παραπέμποντας στη μεσαιωνική εικογραφία, ο Θεοτοκόπουλος θέτει τη Μαγδαληνή στον προβληματισμό της ματαιότητας.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ - Η εμπρόσθια φωτοσκίαση των μορφών δημιουργεί μια κίνηση προς τα μπροστά και μια αίσθηση προσδοκίας. Πιθανότατα είναι ένας από τους πίνακες που επηρέασαν τον Πικάσο στις δεσποινίδες της Αβινιόν.

Ο ΛΑΟΚΟΩΝ -Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Λαοκόων ήταν ιερέας του Απόλλωνα και κατά το τέλος του Τρωικού πολέμου προειδοποίησε τους Τρώες να μην αγγίξουν ξύλινο άλογο. Ενώ ο ίδιος και δύο του γιοι πρόσφεραν θυσία στον Ποσειδώνα στην παραλία, δύο φίδια βγήκαν από το νερό και τους συνέτριψαν. Το γεγονός ερμηνεύτηκεως ένδειξη αποδοκιμασίας των θεών στην προφητεία και οι Τρώες έφεραν το ξύλινο άλογο στην πόλη. Ένα δραματικό στιγμιότυπο της πάλης των ανθρώπων με την ειμαρμένη.

Ο Θεοτοκόπουλος είχε σφαιρική φιλοσοφική άποψη για την τέχνη της ζωγραφικής, την εμβάθυνε έμπρακτα και προφητικά.