Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

Ο Ιάκωβος κι ο αφέντης του

 Μίλαν Κούντερα - Ο Ιάκωβος κι αφέντης του


 Aυτό που με συναρπάζει στη ζωή είναι το αναπάντεχο και το χιούμορ, που απαιτείται για να αντιμετωπίσεις το αναπάντεχο. Αυτά τα δύο στοιχεία, το αναπάντεχο και το χιούμορ, είναι που με συγκινούν στο έργο του Μίλαν Κούντερα. Η ζωή ως σύμπτωση, αλλά μήπως και το αντίθετο;

Το θεατρικό του έργο Ο Ιάκωβος κι ο αφέντης του  αποτελεί μια παραλλαγή του έργου του Ντιντερό Ο Ιάκωβος ο Μοιρολάτρης. Εκεί ο Ντιντερό παρουσιάζει πέντε αφηγητές που διηγούνται  τις ιστορίες τους και διαλέγονται : ο ίδιος ο συγγραφέας (με τον αναγνώστη), ο αφέντης (με τον Ιάκωβο), ο Ιάκωβος (με τον αφέντη), η ξενοδόχα (με το ακροατήριο) και ο Μαρκήσιος Ντ΄ Αρσί. Για τα πρόσωπα αυτά δε δίνονται καθόλου πληροφορίες, πρόσωπα - σύμβολα, διαχρονικά.

Στο έργο του Κούντερα άξονα πλοκής αποτελεί το ταξίδι του Ιάκωβου με τον αφέντη του κι εκεί στηρίζονται τρεις ερωτικές ιστορίες: του αφέντη, του Ιάκωβου και της κυρίας Ντε Λα Πομερέ. Η τρίτη μάλιστα από αυτές, που καταλαμβάνει όλη τη δεύτερη πράξη, είναι από τεχνικής πλευράς ένα καθαρό κι απλό επεισόδιο (δεν έχει ουσιαστική συμμετοχή στην κυρίως δράση). Χωρίς δηλαδή την αυστηρή ενότητα δράσης δημιουργείται μια συνοχή με πιο λεπτά μέσα: με την τεχνική της πολυφωνίας (οι τρεις ιστορίες δεν αναφέρονται διαδοχικά, αλλά αλληλοδιαπλέκονται) και με την τεχνική των παραλλαγών (από τις τρεις ιστορίες, η καθεμιά είναι παραλλαγή της άλλης).

Το μοτίβο του υπηρέτη με τον αφέντη του διατρέχει τη λογοτεχνία: από το Διόνυσο και το δούλο του στος Βατράχους του Αριστοφάνη, έως και τον Δον Κιχώτη με έναν αγράμματο χωρικό για υπηρέτη. Τελικά ίσως πάνω από τον έρωτα, τη σωματική έλξη, αυτού του είδους δηλαδή τον έρωτα, στέκεται η ειλικρίνεια στις ανθρώπινες σχέσεις, η αγάπη. Έρωτας χωρίς αγάπη είναι ένα δυνατό, αλλά ίσως εφήμερο αίσθημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου