Θεοδώρα

Ήταν περίπου το 522 και ο Ιουστινιανός δεν είχε περάσει ακόμη σαράντα του χρόνια, όταν συνάντησε τη γυναίκα που έμελλε να παντρευτεί. Η Θεοδώρα τότε ήταν είκοσι ετών και ήδη είχε αποκτήσει μια νόθη κόρη. Το σύνολο των πληροφοριών για το παρελθόν της προέρχεται από το έργο του Προκόπιου Απόκρυφη Ιστορία ή Ανέκδοτα, όπου ο Προκόπιος χύνει όλο το δηλητήριο που θα μπορούσε να βγάλει ένας αριστοκράτης ο οποίος μισούσε την παντοδύναμη αυτοκράτειρα. Ο Προκόπιος χαρακτηρίζει τη Θεοδώρα ως ατάλαντη, παραδέχεται όμως πως διέθετε κοφτερό μυαλό και εξυπνάδα. Ήταν μια παρακατιανή πόρνη του θεάτρου και η σεξουαλική της πείνα ακόρεστη. Αυτό όμως αποτελεί φτηνό χιούμορ και δεν πρέπει να το εμπιστευόμαστε. Επιπλέον πρέπει να θυμόμαστε ότι τα μοχθηρά κουτσομπολιά αποτελούν το τελευταίο όπλο των αποδυναμωμένων κοινωνικών ομάδων και η Θεοδώρα αντιπροσώπευε μια απειλή για τα αξιώματα της κυβερνητικής αριστοκρατίας.

Κείμενο : Το σώμα της το φρόντιζε περισσότερο απ΄ όσο χρειαζόταν, αλλά όχι αρκετά ώστε να ικανοποιείται η επιθυμία της για τη φροντίδα του. Έμπαινε στο λουτρό πολύ νωρίς κι έβγαινε πολύ αργά κι όταν τελείωνε μ΄ αυτό, πήγαινε να πάρει το πρόγευμά της. Μετά το πρόγευμα αναπαυόταν. Στο γεύμα και στο δείπνο δοκίμαζε κάθε είδους φαγητό και ποτό. Πάντα ο ύπνος της κρατούσε πολύ, ο μεσημεριανός ώσπου έπεφτε η νύχτα κι ο νυχτερινός ώσπου ανέτελλε ο ήλιος. Μολονότι όμως είχε εξοκείλει έτσι σ΄ όλα τα μονοπάτια της ακράτειας σε τόσο μεγάλο διάστημα της ημέρας, είχε την αξίωση να διοικεί ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Αν τυχόν ο αυτοκράτορας ανέθετε σε κάποιον μια αποστολή χωρίς τη συγκατάθεσή της, οι υποθέσεις του ανθρώπου αυτού έφταναν σε τέτοιο σημείο κακοτυχίας, ώστε σε λίγο όχι μόνο απολυόταν από το αξίωμά του με τον πιο επαίσχυντο τρόπο, αλλά και θανατωνόταν με τον πιο ατιμωτικό θάνατο.

Προκοπίου ανέκδοτα, 15

 

Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο. Αν και προερχόταν από τα κατώτατα στρώματα της βυζαντινής κοινωνίας, ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλοπάτι της εξουσίας και άσκησε ισχυρή επιρροή στον Ιουστινιανό. Για τα πρώτα χρόνια της ζωής της οι πληροφορίες προέρχονται από τα «Ανέκδοτα» ή «Απόκρυφη Ιστορία» του Προκόπιου, έργο ίσως όχι πολύ μακριά από την πραγματικότητα αν και γεμάτο εμπάθεια και σκανδαλιστικές υπερβολές. Πατέρας της ήταν ο Ακάκιος, αρκοτρόφος (θηριοφύλακας) των Πρασίνων στον ιππόδρομο. Πεθαίνοντας άφησε τρεις κόρες, την Κομιτώ, τη Θεοδώρα και την Αναστασία. Όταν οι Πράσινοι έδωσαν τη θέση του Ακάκιου σε κάποιον άλλον, τις περιμάζεψαν οι Βένετοι, γοητευμένοι από την ικεσία των κοριτσιών που καθοδηγούσε επιδέξια η μητέρα τους. Έτσι η Θεοδώρα από πολύ μικρή συμμετείχε σε κωμικές παραστάσεις χαμηλού επιπέδου και σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προκόπιου ήταν εταίρα. Αργότερα γνώρισε τον Εκηβόλο (ή Εκηβόλιο), ανώτερο κρατικό υπάλληλο από την Τύρο, και όταν αυτός διορίστηκε διοικητής Πενταπόλεως τον ακολούθησε στην Κυρηναϊκή. Διωγμένη από τον εραστή της βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια και από εκεί επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εγκατέλειψε την παλιά της ζωή. Τότε τη γνώρισε ο Ιουστινιανός και την ερωτεύτηκε. Την ανύψωσε στο αξίωμα της πατρικίας, δεν μπορούσε όμως να την παντρευτεί εξαιτίας της σφοδρής αντίδρασης που προέβαλλε η αυτοκράτειρα Ευφημία. Η ίδια παλαιότερα ήταν σκλάβα με το όνομα Λουπικίνα, το οποίο είναι ύποπτο ως όνομα που ταίριαζε σε πόρνη. Ο Ιουστίνος την αγόρασε, την απελευθέρωσε και αργότερα την παντρεύτηκε, αλλά όταν απέκτησε τον τίτλο της αυτοκράτειρας, πήρε το όνομα Ευφημία και έγινε υπερασπίστρια του καθωσπρεπισμού. Μόνο μετά το θάνατό της μπόρεσε να πείσει το θείο του, τον αυτοκράτορα Ιουστίνο, να καταργήσει τον παλαιό νόμο που απαγόρευε το γάμο συγκλητικού με ηθοποιό. Όταν ο Ιουστινιανός έγινε αυτοκράτορας την συμβουλευόταν συχνά και όλοι οι αξιωματούχοι του κράτους όφειλαν να δίνουν όρκο πίστεως τόσο στον ίδιο όσο και στη σύζυγό του. Η επιρροή της αυτή επίσης κατακρίθηκε έντονα από τον Προκόπιο.

Η Θεοδώρα πέθανε το 548 μ.Χ και τάφηκε στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Το μονόγραμμά της είναι χαραγμένο στα κιονόκρανα της Αγίας Σοφίας και η μορφή της μαζί με του Ιουστινιανού έχει αποτυπωθεί στο λαμπρό ψηφιδωτό του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας.