Παρακολούθησα την παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου στη Θεσσαλονίκη σε ένα χώρο (την αποθήκη 15 στο λιμάνι) που πιστεύω ότι μπορεί να φιλοξενήσει τέτοιες καλλιτεχνικές προτάσεις. Χώρος απόμακρος, μεγάλος, με μια μυρωδιά απροσδιόριστης προέλευσης (κάτι σαν χυμένα λάδια που έχουν εξατμιστεί, αλλά η μυρωδιά τους συνεχίζει να υπάρχει...). Ξεκινώ με μια μικρή αναφορά στο χώρο, γιατί πιστεύω ότι ο χώρος είναι σαν το σώμα που περικλείει την ιδέα. Μια πειραματική ιδέα σε έναν πειραματικό χώρο.
Οφείλω να παραδεχτώ πως, αν στο διάβασμα ανήκω στους υποψιασμένους αναγνώστες, στο χορό μάλλον με διακρίνει το σύνδρομο του χάνου, δηλαδή με ανοιχτό το στόμα επιχειρώ να συλλάβω σύμβολα και νοήματα. Έστω! Η ποίηση θέλει αγραμματοσύνη. Μακριά από ακαδημαϊσμούς (με παρηγορεί ο Σεφέρης).
Αντρικό γυμνό. Σοκάρει ίσως λίγο στην αρχή, αλλά η δύναμη της τέχνης είναι τέτοια, που όχι μόνο το συνηθίζεις στην πορεία, αλλά και το θεωρείς κομμάτι της ζωής, κομμάτι του εαυτού σου. Εξάλλου το γυμνό δεν είναι ο σκοπός, αλλά το μέσο για περάσει ένα μήνυμα. Το γυμνό είναι θέμα αισθητικής και όχι ηθικής.
Πρώτη ύλη λοιπόν. Ο δημιουργός και το δημιούργημα. Και η προσπάθεια του ανθρώπου να μεταπλάσει όλες τις εσωτερικές του δυνάμεις σε μορφή. Κάθε άνθρωπος είναι δημιουργός. Δημιουργός του εαυτού του και του περιβάλλοντός του.
Η δημιουργία όμως απαιτεί πάλη. Παλεύεις με τις δυνάμεις που είναι μέσα σου. Ο καλλιτέχνης όμως ξέρει και να αποστασιοποιείται, να βλέπει έναν άλλο στη θέση του σκοτεινού εαυτού του. Και στις σκοτεινές, ανευρμήνευτες δυνάμεις βλέπεις έναν θεό.
Το δημιούργημα: ένα άγαλμα, ένας κούρος. Η εξύμνηση της ομορφιάς. Ο σκοπός της δημιουργίας είναι η ομορφιά, όπως και σκοπός του έρωτα είναι η αθανασία ( το είπε και ο Πλάτων στο Συμπόσιο).
Η παράσταση περισσότερο ήταν μια performance, μια σειρά εικόνων δυνατών, χωρίς όμως ένα δέσιμο, μια πλοκή. Και της έλειπε ο ήχος, η μουσική. Πώς να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα έντασης, έστω και πάλης χωρίς μουσική;
Και η κάθαρση. Το νερό... Ξεπλένεις τα εσώψυχα, ξεπλένεις το δημιούργημά σου!
Μου άρεσε το τελείωμα του έργου. Η πάλη οδηγεί στην ένωση, όχι όμως μια μέθεξη, αλλά μια συνύπαρξη.
Το Δημήτρη Παπαϊωάννου τον θεωρώ ιδιαίτερα ταλαντούχο και πρωτότυπο. Του το είπα μπαίνοντας, όταν μας καλωσόριζε στην είσοδο.
Μη βιάζεσαι, μου είπε, στην κριτική, μπορεί και να φρικάρεις.
Δεν φρίκαρα τελικά, αλλά περίμενα ένα καλύτερο σύνολο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου