Το πέτρινο νυφικό κρεβάτι - Χ.Μούλις

Τα βιβλία του Χάρι Μούλις δεν έχουν για πλεονέκτημά τους την σφιχτή πλοκή, το ενδιαφέρον στόρι, αλλά μια  λογοτεχνική ματιά  προσωπική και υπόγεια, και μια σειρά από εικόνες εσωτερικές, βιωματικές που δύσκολα μπορείς να τις ξεχάσεις. 

Γι΄ αυτό και στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα θα ήθελα να σταθώ κυρίως στον τίτλο: "Το πέτρινο νυφικό κρεβάτι". Και στο εξώφυλλο να κείτεται σωριασμένη, ερειπωμένη μια πολιτεία. Το νυφικό κρεβάτι, το σύμβολο του έρωτα, της αναπαραγωγής, της ζωής, έχει πετρώσει. Η πολιτεία έχει πετρώσει, την έχουν καταστρέψει. Η πολιτεία είναι η Δρέσδη που ισοπεδώθηκε κατά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο, αλλά και όλες οι άλλες πολιτείες που είχαν την ίδια μοίρα... Όπως η Τροία... Εξάλλου η λογοτεχνία αναγάγει σε σύμβολα πανανθρώπινα τις μεμονωμένες περιπτώσεις.

13 Φεβρουαρίου 1945. - Ο Κόρινθ άκουγε, πάσχιζε ν' α­κούσει, αλλά ανάμεσα στον ίδιο και τα λόγια υπήρχε κάτι άλ­λο και σκέφτηκε, δεν μπορώ να καταλάβω τι λέει. Ήταν ξα­πλωμένοι στο κρεβάτι. Στα βουνά στον ορίζοντα βροντούσε το ρωσικό πυροβολικό. Από το δρόμο περνούσε ασθμαίνο­ντας ένα στρατιωτικό όχημα που έκαιγε ξύλα, κροταλίζοντας πάνω στις ζάντες του, γιατί δεν υπήρχαν λάστιχα πια. Στην πλατεία στη γωνία ακούγονταν διαταγές και κραυγές· η πό­λη ήταν γεμάτη σαν πτηνοπωλείο, τσούρμα προσφύγων που τους είχε ξεριζώσει το μέτωπο κοιμόντουσαν στα πάρκα, στο λιβάδι του ποταμού Έλβα. Ο Χίτλερ καθόταν αφηνιασμένος και εξαντλημένος κάτω από την πρωτεύουσα του που κατέρ­ρεε και καταβρόχθιζε σοκολάτες και γλυκές πίτες, περιτριγυ­ρισμένος από τους αστρολόγους του, τους δήμιους και τους σαμάνους. Ακόμα κι όταν ο ήλιος έλαμπε στο γαλάζιο ουρα­νό πάνω από τη Δρέσδη, δεν υπήρχε ήλιος και ο ουρανός ή­ταν από πέτρα, ένας παλιός τοίχος. Όποιος δεν ζούσε τότε ποτέ δεν θα καταλάβει. Η πόλη ήταν νεκρή προτού πεθάνει^-οι δρόμοι και οι εκκλησίες υπήρχαν στο χώρο, αλλά δεν ήταν πια η Γη αυτό όπου υπήρχαν: κάτι έλειπε, δεν ήταν το 1945, ήταν έξω από την Ιοτορία, ήταν εκατό χιλιάδες χρόνια προ Χριστού. Πιο εκπληκτικό από το αν μια μέρα ένας δεινόσαυ­ρος είχε χτίσει τη φωλιά του στην αυλή του Τσβίνγκερ ήταν το γεγονός ότι κανείς δεν είδε ένα τέτοιο ζώο στην πόλη.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Ο Ηράκλειτος είπε πως δεν μπορούμε να μπούμε δύο φορές στον ίδιο ποταμό. Ο Μπόρχες όμως έχει διαφορετική άποψη. Ίσως λόγω διανοητικής ηδονής. Ας είναι. Η Δρέσδη λοιπόν αποτελεί το τραγικό σκηνικό του τότε και του τώρα. 
Τώρα: 1956. Ο αμερικανός οδοντίατρος Νόρμαν Κόρινθ μετά από πρόσκληση επισκέπτεται την Δρέσδη για ένα επαγγελματικό συνέδριο. 
Τότε: 1945. Ο αμερικανός στρατιώτης Νόρμαν Κόρινθ συμμετέχει στον βομβαρδισμό της Δρέσδης.

Η ιστορία που αφηγήθηκα δεν είναι αληθοφανής, γιατί μπλέκονται γεγονότα που συνέβησαν σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους. Αυτό λέει ο Μπόρχες. Νομίζω ότι δεν είναι άσχετο και με το μυθιστόρημα του Μούλις. Διαβάζω κάπου στο οπισθόφυλλο ότι ο ήρωας καταστρέφει τη γυναίκα με την οποία συνευρίσκεται όπως και τη Δρέσδη...Αποθέωση της αντρικής ματιάς!

Ο ήρωας επιστρέφει αιχμαλωτισμένος από τύψεις. Η επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος δε συνοδεύεται βέβαια από τιμωρία. Αυτό θα είχε too happy end. Αντί να τιμωρηθεί ο ίδιος ο ήρωας, μετατίθεται η τιμωρία στον Σνάιντερχαν. Σ΄ αυτή την αινιγματική φιγούρα. Το alter ego του πρωταγωνιστή. Ο μαύρος του εαυτός. Ο ήρωας θέλει να τον τιμωρήσει σε μια προσπάθεια να εξιλεωθεί ο ίδιος. Τελικά το ταξίδι επιστροφής στη Δρέσδη δεν είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας, είναι μια απέλπιδα προσπάθεια λύτρωσης από τις τύψεις και τις ενοχές. Μοιραία συμπαρασύρει και άλλους μαζί του.

Ο συγγραφέας δεν ενδιαφέρεται για τον πόλεμο, αλλά για τη μοίρα των ανθρώπων...

Θάνατος. Ξύπνημα. Η Μεγάλη Κατσαρίδα είδε πως οι σήραγγες της ποδοπατούνταν απ' όλες τις μεριές και άρχι­σε να πεθαίνει. Για κανέναν άλλο λόγο δεν τις είχε σκάψει, ένα χθόνιο ζώο που διάβαζε χάρτες· επιτέλους αισθανόταν σαν στο σπίτι του μέσα στον κόσμο, είχε γίνει δικός του κό­σμος, κανείς δεν τον αναγνώριζε - τα κατάφερε μέσα σε 12 χρόνια: οι 12 πύλες της ιερής πόλης, της Νέας Ιερουσαλήμ, που τώρα κατέβαινε από τον ουρανό για να έρθει κοντά του, ντυμένη σαν νύφη που στολίστηκε για τον άντρα της, ο κλοιός από φωτιά και νεκρούς που άρχιζε να σφίγγει γύρω από το υπόγειο του -όσα είχε λαχταρήσει, το καυτό, καυλωμένο, βαρβάτο θηρίο, όσα γνώριζε-οι σκοτεινές στρατιές από την Ανατολή, το αστραφτερό μπαζάρ των εισβολέων από τη Δύση, οι οποίοι έκλειναν στοργικά γύρω από αυτόν, ένα νήπιο που έτρωγε γλυκά, ένα σπερματοζωάριο που πέ­θαινε: σαν μέσα σε μια μήτρα.