Τη "Γέρμα" του Λόρκα τη διάβασα, γιατί μου την πρότεινε ο Παναγιώτης Μέντης στα πλαίσια της παρουσίασης για την ιστορία του θεάτρου. Ένα αντιπροσωπευτικού δείγμα ποιητικού θεάτρου από τον Λόρκα, τον εθνομάρτυρα του ισπανικού εμφυλίου.
Τώρα όμως μπαίνω στον πειρασμό να πω δυο λόγια για το συγκεκριμένο θεατρικό έργο παίρνοντας ως αφορμή από το μυθιστόρημα "Τα παιδιά των ανθρώπων" (που ήταν και η προηγούμενή μου παρουσίαση). Γιατί το θέμα και στα δύο έργα ήταν η στειρότητα. Και ως γνωστόν πάντα έλκει έναν φιλόλογο μια συγκριτική ματιά ενός κοινού θέματος.
Ενώ όμως η Π. Τζέιμς μάς θέτει το έργο κάτω από μια πιο κοινωνική προσέγγιση, βλέποντας τις συνέπειες της στειρότητας δηλαδή σε κοινωνικό επίπεδο, στον Λόρκα αναδεικνύεται το προσωπικό κενό. Έχουμε μια τραγωδία, την προσωπική τραγωδία μιας γυναίκας που δεν κάνει παιδιά. Κι ενώ στην Τζέιμς υπάρχει ένα happy end, γεννάει τελικά η Τζούλι και το ζευγάρι είναι πλέον μαζί και αγαπημένο, στον Λόρκα η Γέρμα δεν γεννά και όχι μόνο αυτό, αλλά σκοτώνει και τον άντρα της.
Ενδιαφέρον έχει να αναζητήσουμε την αιτία της στειρότητας (εστιάζοντας πλέον στο έργο του Λόρκα). Η δημιουργία δεν είναι προσωπική υπόθεση, είναι υπόθεση δύο μαζί, είναι αποτέλεσμα αμοιβαιότητας............
Η Γέρμα αναφερόμενη στον άντρα της:
"Είναι καλός! Είναι καλός! Και τι μ΄ αυτό; Μακάρι να΄ταν κακός! Μα δεν είναι. Τραβάει το δρόμο του με τα κοπάδια του και τη νύχτα μετράει τους παράδες του. Σαν πέφτει απάνω μου κάνει το χρέος του, μα νιώθω το κορμί του, παγωμένο σαν κουφάρι. Κι εγώ που πάντα σιχαινόμουνα τις φλογερές γυναίκες, λαχταράω τη στιγμή εκείνη να γίνω ένα βουνό από φωτιά!"
"Κι εγώ που πάντα σιχαινόμουνα τις φλογερές γυναίκες..." Γιατί άραγε; Θέμα κοινωνικής ή προσωπικής αδυναμίας; Περιπλέκεται ακόμα περισσότερο η σκέψη αν λάβουμε υπόψη και τη δήλωση του Φλωμπέρ: "η Μποβωρύ είμαι εγώ!". Μας έδειξε στο χώρο της κριτικής αυτόν που αποποιούνται οι περισσότεροι δημιουργοί: ότι ο συγγραφέας εμφανίζεται με προσωπείο τον ήρωά του. Είναι άραγε η Γέρμα ο ίδιος ο Λόρκα; Ο ίδιος ο καλλιτέχνης που δεν φλέγεται;
Η Γέρμα αναζητά βοήθεια από άλλες γυναίκες, γριές γυναίκες, που έχουν όλη ... τη σοφία. Και πηγαίνει σε ένα πανηγύρι, σε ένα ερημοκλήσσι στο βουνό. Η συνταγή βλέπουμε είναι πάντα η ίδια. Αυτά τα ... μυστήρια που μέσα από την έκσταση και με ... τις ευλογίες της θεότητας δεν ξέρεις με ποιον συνευρίσκεσαι γιατί ... αξία έχει ο σκοπός. Άσε που μπορεί να συνευρίσκεσαι και με την ίδια τη θεότητα! Η Γέρμα όμως είναι αρκετά συνειδητοποιημένη για να συμμετάσχει σε μια τέτοια ... τελετή. Γνωρίζει την αιτία.
Η Γέρμα απευθυνόμενη στον άντρα της:
"Γύρευες το σπίτι, το χουζούρι και μια γυναίκα. Και τίποτα άλλο. Δεν είναι αλήθεια; .... Και δεν το συλλογίστηκες ποτέ το παιδί, σαν μ΄ έβλεπες να το ποθώ; ... Με γυρεύεις σαν να΄θελες να φας ένα περιστέρι..."
Ο άντρας μονίμως αλλού. Στην καλοπέρασή του. Τόσο προβλέψιμος και τόσο ... μικρός. Και για το τέλος η Γέρμα, αυτή που δε φέρνει μέσα της τη ζωή, γιατί κάποιος άλλος δεν της την δίνει, φέρνει τώρα το θάνατο. Σκοτώνει τον άντρα της. Αυτή που δεν μπορεί να φέρει τη ζωή, μπορεί και φέρνει το θάνατο.
Ενώ όμως η Π. Τζέιμς μάς θέτει το έργο κάτω από μια πιο κοινωνική προσέγγιση, βλέποντας τις συνέπειες της στειρότητας δηλαδή σε κοινωνικό επίπεδο, στον Λόρκα αναδεικνύεται το προσωπικό κενό. Έχουμε μια τραγωδία, την προσωπική τραγωδία μιας γυναίκας που δεν κάνει παιδιά. Κι ενώ στην Τζέιμς υπάρχει ένα happy end, γεννάει τελικά η Τζούλι και το ζευγάρι είναι πλέον μαζί και αγαπημένο, στον Λόρκα η Γέρμα δεν γεννά και όχι μόνο αυτό, αλλά σκοτώνει και τον άντρα της.
Ενδιαφέρον έχει να αναζητήσουμε την αιτία της στειρότητας (εστιάζοντας πλέον στο έργο του Λόρκα). Η δημιουργία δεν είναι προσωπική υπόθεση, είναι υπόθεση δύο μαζί, είναι αποτέλεσμα αμοιβαιότητας............
Η Γέρμα αναφερόμενη στον άντρα της:
"Είναι καλός! Είναι καλός! Και τι μ΄ αυτό; Μακάρι να΄ταν κακός! Μα δεν είναι. Τραβάει το δρόμο του με τα κοπάδια του και τη νύχτα μετράει τους παράδες του. Σαν πέφτει απάνω μου κάνει το χρέος του, μα νιώθω το κορμί του, παγωμένο σαν κουφάρι. Κι εγώ που πάντα σιχαινόμουνα τις φλογερές γυναίκες, λαχταράω τη στιγμή εκείνη να γίνω ένα βουνό από φωτιά!"
"Κι εγώ που πάντα σιχαινόμουνα τις φλογερές γυναίκες..." Γιατί άραγε; Θέμα κοινωνικής ή προσωπικής αδυναμίας; Περιπλέκεται ακόμα περισσότερο η σκέψη αν λάβουμε υπόψη και τη δήλωση του Φλωμπέρ: "η Μποβωρύ είμαι εγώ!". Μας έδειξε στο χώρο της κριτικής αυτόν που αποποιούνται οι περισσότεροι δημιουργοί: ότι ο συγγραφέας εμφανίζεται με προσωπείο τον ήρωά του. Είναι άραγε η Γέρμα ο ίδιος ο Λόρκα; Ο ίδιος ο καλλιτέχνης που δεν φλέγεται;
Η Γέρμα αναζητά βοήθεια από άλλες γυναίκες, γριές γυναίκες, που έχουν όλη ... τη σοφία. Και πηγαίνει σε ένα πανηγύρι, σε ένα ερημοκλήσσι στο βουνό. Η συνταγή βλέπουμε είναι πάντα η ίδια. Αυτά τα ... μυστήρια που μέσα από την έκσταση και με ... τις ευλογίες της θεότητας δεν ξέρεις με ποιον συνευρίσκεσαι γιατί ... αξία έχει ο σκοπός. Άσε που μπορεί να συνευρίσκεσαι και με την ίδια τη θεότητα! Η Γέρμα όμως είναι αρκετά συνειδητοποιημένη για να συμμετάσχει σε μια τέτοια ... τελετή. Γνωρίζει την αιτία.
Η Γέρμα απευθυνόμενη στον άντρα της:
"Γύρευες το σπίτι, το χουζούρι και μια γυναίκα. Και τίποτα άλλο. Δεν είναι αλήθεια; .... Και δεν το συλλογίστηκες ποτέ το παιδί, σαν μ΄ έβλεπες να το ποθώ; ... Με γυρεύεις σαν να΄θελες να φας ένα περιστέρι..."
Ο άντρας μονίμως αλλού. Στην καλοπέρασή του. Τόσο προβλέψιμος και τόσο ... μικρός. Και για το τέλος η Γέρμα, αυτή που δε φέρνει μέσα της τη ζωή, γιατί κάποιος άλλος δεν της την δίνει, φέρνει τώρα το θάνατο. Σκοτώνει τον άντρα της. Αυτή που δεν μπορεί να φέρει τη ζωή, μπορεί και φέρνει το θάνατο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου