Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

Tο ζώο που ξεψυχά - Φίλιπ Ροθ

  

 Το ζώο που ξεψυχά είναι ένα ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα (ίσως ειδολογικά θα μπορούσαμε να το κατατάξουμε και στη νουβέλα) που αναμετριέται με την αντρική σεξουαλικότητα. Μέσα από ένα κείμενο εξομολογητικό, με μια αφήγηση πρωτοπρόσωπη που απευθύνεται σε ένα αμέτοχο εσύ, ξεδιπλώνεται η ερωτική ζωή του Ντέιβιντ Κέπες, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.Ενδιαφέρουσα, αλλά και συνηθισμένη η διάσταση ανάμεσα στο διανοούμενο (που σκέφτεται με το μυαλό) και στο σώμα (που σκέφτεται με το δικό του μυαλό).
   Το σώμα αποτελεί το όχημα που μας οδηγεί στο θάνατο (λίγο κοινότυπη και μακάβρια η ιδέα αυτή, αλλά και τόσο ρεαλιστική). Αυτό όμως που έχει σημασία είναι η πορεία που το σώμα μας ακολουθεί (ή που εμείς το κάνουμε να ακολουθήσει, αν υποθέσουμε ότι ο νους είναι αυτός που κατευθύνει το σώμα) για να φθάσει τελικά στο θάνατο. Πορεία υπόγεια, πορεία επιφανειακή, πορεία ιπτάμενη... (για να περιοριστώ σε κάποιους αναβαθμούς ανάλογα με το ύψος). 
   Αυτό που με ενοχλεί στο έργο του Ροθ είναι ότι αντιμετωπίζει το σώμα ως μια αυτόνομη οντότητα που κινείται σε υπόγεια μονοπάτια και μάλιστα όσο περνούν τα χρόνια και ο άνθρωπος γερνά, το σώμα βυθίζεται σε ακόμα πιο υπόγειες διαδρομές του πάθους. Βρώμικη υπόθεση το σώμα... Εκεί που νόμιζες ότι ένα μόνο όργανο είχε τόση δύναμη να κάνει ό,τι θέλει, να κατακτά, να κυριαρχεί, βλέπεις ότι υπάρχουν και τόσα άλλα όργανα (φλέβες, έντερα, στομάχια...) που αποστασιοποιούνται από το οργανικό σύνολο και δείχνουν τις ατέλειές τους και τη φθορά τους.
   Δεν θα μπορούσα να αντισταθώ στον πειρασμό να συγκρίνω τη στάση του ήρωα του Ροθ με όσα λέει ο Σοφοκλής στην αρχή της Πολιτείας του Πλάτωνα. Όταν ρωτήθηκε, λοιπόν,από κάποιον ο γέροντας Σοφοκλής σε τί κατάσταση βρίσκεται η ερωτική του ζωή, αυτός του απάντησε πως βιώνει μια ηρεμία, μια νηφαλιότητα σα να έχει δραπετεύσει από έναν σκληρό δυνάστη. Όλες οι ηλικίες έχουν τις χάρες τους (πόσο ονειρικό ακούγεται...)
   Ο ήρωας του Ροθ δε θέλει να ξεφύγει. Ίσως οφείλεται στην ηλικία. Λίγο μετά τα εξήντα δεν είναι εποχή ακόμη ακύρωσης του ερωτικού πόθου. Ίσως οφείλεται και σε ένα υπερτροφικό εγώ, που λόγω επαγγέλματος (καθηγητής), αλλά και λόγω μιας σχετικής δημοσιότητας (παρουσιαστής πολιτιστικής εκπομπής σε τοπικό κανάλι) ζητάει μια διαρκή επιβεβαίωση. Ίσως οφείλεται και στην εποχή. Ο ήρωας έζησε μέσα στα κύματα που σήκωσε η σεξουαλική επανάσταση στη δεκαετία του ΄60. Δηλώνει εξάλλου ότι τα κορίτσια του πεζοδρομίου, μια ομάδα απελευθερωμένων σεξουαλικά κοριτσιών στο πανεπιστήμιο στάθηκε η αφορμή να τον αφήσει η γυναίκα του. 
   Ίσως όμως είναι τελικά αυτή η αντρική νοοτροπία που οδηγεί τον ήρωα του Ροθ να μην θέλει να απαλλαγεί. Ο άντρας είναι ένα ζώο, που διαθέτει δύναμη, δύναμη ερωτική και πόθους. Φοβάται όμως μήπως κάποιο άλλο ζώο βρεθεί πιο δυνατό από τον ίδιο. Και τότε;  Τελειώνω με ένα απόσπασμα από το έργο που ίσως μας βοηθήσει στην απάντηση:  "Κανείς άλλος δεν θα την έχει. Εγώ θα την έχω, θα την παντρευτώ. Θα την αιχμαλωτίσω με αυτό τον τρόπο: με τη σύμβαση". Ο γάμος θεραπεύει τη ζήλεια. Γι΄ αυτό τόσοι άντρες τον αποζητούν. Επειδή δεν είναι σίγουροι για εκείνο το άλλο πρόσωπο, θέλουν να το βάλουν να υπογράψει το συμβόλαιο: Ποτέ δεν θα, και τα λοιπά.

Τα συμπεράσματα δικά σας!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου