Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Ιεροτελεστίες - Κ. Νόοτεμποομ

   

Δύο αντιμαχόμενες δυνάμεις διαπερνούν το μυθιστόρημα του ολλανδού συγραφέα Κέες Νόοτεμποομ, το εφήμερο και το διαχρονικό, το τώρα και το πάντα. Ο Ίννι Βίντροπ είναι ο άνθρωπος του σήμερα, ένας σύγχρονος ολλανδός που ζει στο Άμστερνταμ του σήμερα. Είχε αποκτήσει ικανότητες χαμαιλέοντα και ο τρόπος ντυσίματος προανάγγειλε την επερχόμενη αταξική κοινωνία και δεν είχε σημασία ποιος φορούσε τι και που. Το Άμστερνταμ, αλλά και ο Ίννι. Γνώριζε από μνήμης ένα σωρό ποιήματα, ήταν ένας καλός μιμητής. Γνώρισε και την Ζίτα, αλλά σ΄ αυτή την αδιαίρετη μάζα του χρόνου που περνά και δεν επιστρέφει, ο Ίννι έπαψε να την παρατηρεί. Έκανε συχνότερα έρωτα μαζί της αδιαφορώντας όμως για τα δυσοίωνα σημάδια. 
     Στον αντίποδα στέκεται ο Τάαντς, πατέρας και γιος. Ο ένας προέκταση του άλλου. Τύποι ευθυτενείς, δοσμένοι σ΄ ένα σκοπό, την ερμηνεία της ζωής. Όχι γυναίκες, όχι συναναστροφές. Τύποι μοναχικοί, κλεισμένοι σ΄ έναν κόσμο που τον δημιούργησαν οι ίδιοι. Ο κόσμος τους. Σαν ήρωες αρχαίας τραγωδίας με τις ψυχολογικές τους διακυμάνσεις, αλλά διαπνεόμενοι πάντα από τις αρχές τους. Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και η μανία με τα κύπελλα. Τα κύπελλα που έχουν σχέση με την τελετουργία του τσαγιού και επομένως με το Ζεν.
      Στο τέλος αυτός που επιβιώνει είναι ο Ίννι. Όταν προσαρμόζεται κανείς στις συνεχείς αλλαγές της ζωής, επιβιώνει πιο εύκολα. Αυτός όμως που τελικά ζει μέσα στις συνειδήσεις των ανθρώπων, όσων τουλάχιστον τον γνώρισαν, αυτός που μένει στα όνειρα, είναι ο Τάαντς, και πατέρας και γιος.
     Ο Νόοτεμποομ και σ΄ αυτό το μυθιστόρημα, όπως και στο προηγούμενο που διάβασα ("Ακόλουθη Ιστορία"), πραγματεύεται την έννοια της ψυχής, τη διαχρονικότητα, το αιώνιο. Στην "Ακόλουθη ιστορία" είχαμε την πλατωνική προσέγγιση του "Φαίδωνα", εδώ στις "Ιεροτελεστίες" έχουμε την  ανατολίτικη προσέγγιση. Ο συγγραφέας πάντως φαίνεται ότι ψάχνει, ψάχνει το βαθύτερο νόημα που κρύβεται πίσω από το καθημερινό, το στιγμιαίο. Απλώς υπάρχει ο κίνδυνος ορισμένες φορές να διολισθήσεις στη φλυαρία όταν καταπιάνεσαι με τέτοια θέματα. Και ο Νόοτεμποομ πέφτει σε αυτή την παγίδα ορισμένες φορές. Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης αφηγείται ότι σε μία παρέα που είχαν συνυπάρξει οι δύο μεγαλύτεροι σύγχρονοι ολλανδοί συγγραφείς, ο Χάρι Μούλις και ο Κέες Νόοτεμποομ, υπέβοσκε και ένας ανταγωνισμός για το ποιος από τους δύο θα γοητεύσει περισσότερο.  Νικητής με διαφορά ήταν ο Μούλις, όπως λέει ο Χρυσοστομίδης!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου