Περ Κίρκεμπι

Με αφορμή την έκθεση «Περ Κίρκεμπι – ένας δημιουργικός διάλογος με τη βυζαντινή τέχνη» που θα διαρκέσει έως τις 24 Μαρτίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, μεταφέρω.... 

Ο Περ Κίρκεμπι, από τους σημαντικότερους εκφραστές του νεο-εξπρεσιονισμού στη Δανία, επιχειρεί μια προσέγγιση της βυζαντινής εικονογραφίας, ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλογο. Έφτασε στη βυζαντινή τέχνη ακολουθώντας έμμεσες διαδρομές. Πρώτα τον απασχόλησε η εικονομαχία ως πρόκληση και ως έμπνευση. Τον γοήτευσε και τον συγκίνησε βαθιά. Η εικονομαχία στο Βυζάντιο σήμαινε ότι οι ζωγράφοι που δεν συμμορφώνονταν με τις επιταγές της ήταν αναγκασμένοι να πηγαίνουν στη Δύση για να συνεχίσουν να εκφράζονται παραστατικά. 

«Μπορεί ο επισκέπτης να κατανοήσει ότι ποτέ μου δεν αντέγραψα βυζαντινές εικόνες, απλώς εμπνεύστηκα και πήρα αρκετά στοιχεία τους. Αλλωστε, δεν έχει νόημα να εξηγήσεις ένα έργο ζωγραφικής. Το θέμα είναι να σου προσφέρει το έργο μια οπτική ευχαρίστηση. Να σου κινεί το ενδιαφέρον. Η έκθεση δημιουργεί ατμόσφαιρα και αυτό είναι καλό για την κατανόηση των έργων».

Ο καλλιτέχνης επιλέγει να εστιάσει στις σφήνες στη βάση του σταυρού και ζωγραφίζει τη Σταύρωση χωρίς τον Εσταυρωμένο. Ζωγραφίζει οροσειρές και βραχώδεις σχηματισμούς μεταξύ άλλων που έχουν τις ρίζες τους σε αγιογραφίες που λαμβάνουν χώρα στην ύπαιθρο – Γέννηση, φυγή στην Αίγυπτο, ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στην έρημο. Δεν υπάρχουν πρόσωπα, υπάρχει όμως, η οικειότητα και η ζεστασιά της χρωματικής παλέτας της βυζαντινής τέχνης.

«Οι παλιότεροι πίνακες δεν έχουν καμία επιρροή από τη βυζαντινή τέχνη, ήταν πριν από την εμπλοκή μου. Στους τελευταίους πίνακές μου, όμως, η επιρροή είναι πολύ ισχυρή. Και εδώ, βέβαια, προκύπτει το ερώτημα τι εννοούμε όταν λέμε “επιρροή”. Εγώ θα έλεγα ότι έχω επηρεαστεί σε ένα πνευματικό επίπεδο. Η πνευματικότητα, όμως, είναι κάτι για το οποίο δύσκολα μπορεί να μιλήσει κανείς».

«Είσαι καλλιτέχνης, γιατί δεν μπορείς να είσαι κάτι άλλο. Αυτό συνέβη και με μένα. Προσπάθησα όταν ήμουν νέος να κάνω κάτι άλλο. Οταν τελείωσα το λύκειο σπούδασα γεωλογία. Μπορούσα να κάνω καριέρα, αλλά ήταν αδύνατον να αντισταθώ στην επιθυμία μου να γίνω καλλιτέχνης».

«Αλλά βέβαια η τέχνη είναι από τη φύση της ανατρεπτική. Και συχνά σε δύσκολες εποχές αντιπολιτεύεται. Μπορείς να το δεις αυτό στην περίπτωση των στρατοπέδων γκουλάγκ. Εστελναν στα γκουλάγκ καλλιτέχνες μόνο και μόνο επειδή έκαναν αφηρημένη τέχνη. Κάτι που εκ πρώτης όψεως είναι τελείως αβλαβές, πολιτικά ουδέτερο. Γι’ αυτό λέω ότι από τη φύση της η τέχνη ασκεί αντιπολίτευση».