Σάββατο 28 Ιουνίου 2014

"Το κιβώτιο" Άρης Αλεξάνδρου

   Το μυθιστόρημα με τον τίτλο "Το Κιβώτιο" είναι έργο ενός ποιητή....Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Σημαίνει συνειρμική χρήση της γλώσσας....Σπειροειδής...Ελλειψοειδής...Χάνεσαι στους γλωσσικούς μαιάνδρους που σχηματίζει ο δημιουργός... κι όμως επανέρχεται το αρχικό μοτίβο κατά διαστήματα...για να χαθείς και πάλι. Ποιητής που γράφει μυθιστόρημα, και μάλιστα ποιητής όχι ελληνικής καταγωγής, που σημαίνει ότι η ελληνική δεν ήταν μητρική του γλώσσα...σαν τον Σολωμό, και τον Κάλβο και τον Καβάφη...Ίσως και γι΄ αυτό ευτύχησε το "Το Κιβώτιο" να είναι από τα πιο σημαντικά μυθιστορήματα της νεοελληνικής πεζογραφίας.
   Σ΄ ένα πρώτο επίπεδο παρακολουθούμε την πορεία μιας ομάδας στρατιωτών να μεταφέρει ένα κιβώτιο από μία πόλη που ο συγγραφέας την ονομάζει Ν (συνθηματικά;) σε μία άλλη πόλη που την ονομάζει Κ. Η αποστολή ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1949 και τελείωσε τον Σεπτέμβρη. Ημερομηνία σημαδιακή: ήττα των αριστερών στον εμφύλιο... Η αποστολή αποτελούνταν αρχικά από σαράντα στρατιώτες, μαχητές του Λαϊκού Στρατού, που όμως σταδιακά σκοτώνονται και μοναδικός επιζών απομένει ο αφηγητής...
   Ο οποίος αφηγητής μόλις φθάσει τελικά στην πόλη Κ και παραδώσει το κιβώτιο συλλαμβάνεται και αρχίζει να ανακρίνεται.Το μυθιστόρημα έχει τη μορφή αφηγήσεων που καταγράφει ο αφηγητής και παραδίδει στον ανακριτή του. Ο ανακριτής δεν εμφανίζεται... Υπάρχει μόνο ως σύμβολο... Κι ενώ ο πυρήνας της αφήγησης μένει σταθερός, δηλαδή η πορεία της ομάδας των στρατιωτών που κουβαλά το κιβώτιο, η αφήγηση ως πράξη συνεχώς ανανεώνεται. Νέες λεπτομέρειες προστίθενται στις παλιές, στοιχεία που κρύφτηκαν ξεσκεπάζονται, συνεχείς παρεκβάσεις και πισωγυρίσματα στο παρελθόν... Και το ερώτημα που εγείρεται... Ο αφηγητής μας λέει την αλήθεια; Μήπως σε μια νέα αφήγηση των γεγονότων θα είχαμε μια νέα ιστορία; Μια νέα αφήγηση οδηγεί σε μια καινούργια εκδοχή της ιστορίας; Τελικά, επειδή ο αφηγητής είναι ο μοναδικός επιζών πρέπει να δεχτούμε τα λεγόμενά του ως αληθινά;
   Και τι κρύβει άραγε μέσα το κιβώτιο; Και την πορεία που θα ακολουθήσει η ομάδα ποιος την καθορίζει; Η ομάδα κινείται μέσα σε ένα ... καφκικό τοπίο που τα πάντα καθορίζονται από μια ανώτερη, απρόσωπη αρχή. Η ιδεολογική καθαρότητα και ειλικρίνεια των μαχητών φαίνεται πως δεν αρκεί από μόνη της για να αλλάξει αυτός ο κόσμος. Ο συγγραφέας δεν μας λέει τί χρειάζεται για να αλλάξει ο κόσμος... Απαραίτητο όμως είναι να αλλάξει!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου