Την ποιότητα της αδελφικής σχέσης νομίζω πως την προσδιόρισε ο Σοφοκλής στην τραγωδία του "Αντιγόνη". Ο αδελφός είναι αναντικατάστατος από τη στιγμή που δεν υπάρχουν γονείς ή δεν βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία. Σύζυγο ακόμη και παιδιά μπορεί το άτομο-Αντιγόνη να αποκτήσει...αδελφό όμως όχι. Άρα η θέση του περίοπτη. Η λέξη αδελφός συμβολικά τουλάχιστον απέκτησε ένα περίεργο περιεχόμενο. Είναι το πρόσωπο στο οποίο αντικατοπτρίζεται κληρονομικά πλέον ο ψυχισμός σου, άρα το πρόσωπο με το οποίο μοιράζεσαι τα συναισθήματα που σου μετέφεραν οι πρόγονοι. Είναι επομένως το πρόσωπο με το οποίο μοιάζεις και μπορείς να αυτοπροσδιοριστείς. Το πρόσωπο που μπορείς να αγαπήσεις, αλλά και να μισήσεις ταυτόχρονα χωρίς να υπεισέρχεται απαραίτητα το ερωτικό ένστικτο. Είναι ο άλλος σου εαυτός.
"...Είναι στιγμές που με πιάνει πανικός, όταν συλλογίζομαι αυτό το σκάψιμο, και ότι κάτω από κάθε στοά υπάρχει άλλη στοά, και τα μαιανδρικά σχήματα Αγλαϊα- άνδρας της Αγλαϊας-Δωροθέα, Δωροθέα-Φωκίων-άλλη Αγλαϊα κι όλους τους δυνατούς συνδυασμούς, γιατί είναι άπειροι οι συνδυασμοί και αμφίβολοι, ένας πίνακας όπου είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις το αντικείμενο από το φόντο, όχι γιατί λείπει το σχέδιο ή γιατί το χρώμα είναι σκοτεινό, αλλά γιατί αντικείμενο και φόντο μπορούν ν΄ ανταλλάξουν τους ρόλους τους, δεν ξέρεις πού ανήκει το περίγραμμα, τη μια στιγμή το βλέπεις έτσι, την άλλη αλλιώς, ναι, η οικογένειά μου με τρομάζει, ποια από τις δυο είναι η Αγλαϊα, ποιος...;"
Από την εποχή του ... Κάιν και του Άβελ παρήλθαν οι χρόνοι ανεπιστρεπτί, οι άνθρωποι συνδέονται και συνδυάζονται μεταξύ τους ποικιλοτρόπως, ένας ανθρώπινος ... χυλός, δίχως μορφή και δίχως ταυτότητα. Ο Αλέξανδρος, ο αφηγητής του μυθιστορήματος της Λυμπεράκη, ψάχνει να γνωρίσει τον αδελφό του, τον αδελφό του που έχει το ίδιο όνομα, Αλέξανδρος και αυτός, για να γνωρίσει τον εαυτό του, να αυτοπροσδιοριστεί. Ο πατέρας του Αλέξανδρου έχει δύο (μήπως τελικά και περισσότερες) οικογένειες και έδωσε και στα νόθα παιδιά του τα ίδια ονόματα με τα νόμιμα. Γι΄ αυτό και οι συνωνυμίες...Τι σχέσεις μπορεί να αναπτυχθούν ανάμεσα στα αδέλφια, σε τέτοιου είδους αδέλφια; Να προσθέσω ότι το έργο γράφεται λίγα χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο, έναν πόλεμο αδελφοκτόνο, με αποτέλεσμα να ακούγεται μέσα από το έργο σπαρακτική η κραυγή για τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους-αδέλφια...
Αποκωδικοποίησα τρία επίπεδα στο μυθιστόρημα. Το πρώτο είναι ένα υπόγειο, είναι τα ορυχεία μέσα στη γη όπου εργάζονται οι εργάτες, άνθρωποι του λαού, η μάζα, δίχως προσωπικότητα, αλλά με δύναμη αναξιοποίητη... Το δεύτερο επίπεδο είναι πάνω στη γη, είναι τα αδέλφια, όλα με ονόματα, με προσωπικότητα όμως λειψή ακόμη, σαν μαριονέτες, που κατευθύνονται από δυνάμεις ανώτερες που τους ξεπερνούν... Και το τρίτο επίπεδο είναι λίγο πάνω από τη γη, είναι εκεί που κινείται ο πατέρας-ιδιοκτήτης των ορυχείων, αυτός που σκηνοθέτησε τις οικογένειες, αλλά διαθέτει και την οικονομική δύναμη να ελέγχει τους υπόλοιπους. Σ΄ αυτό το τρίτο επίπεδο θα κατέτασσα και τον αφηγητή, τον Αλέξανδρο, ο οποίος σαν ξωτικό πετά για να γνωρίσει τον εαυτό του, αλλά και τους άλλους. Συμβολίζει αυτή τη νεανική ορμή της περιέργειας για γνώση και αυτονόμηση... Η υπερβατική γραφή της Λυμπεράκη συνεχώς με οδηγούσε σε μια εναλλαγή αυτών των επιπέδων δημιουργώντας ένα ζαλιστικό, αλλά ταυτόχρονα και γοητευτικό αποτέλεσμα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου