Τι θα συνέβαινε αν ένας ελέφαντας έκανε ένα πήδημα ως τον ουρανό σαν ακρίδα;
Ένα ερώτημα ικανό στην αρχή για να ερεθίσει τη φαντασία, τη μυθιστορηματική μας φαντασία. Τον Τσέστερτον τον διάβασα γιατί αποτελεί αγαπημένο συγγραφέα του Μπόρχες. Αυτή υπήρξε η αφορμή γνωριμίας. Άρα και ο τρόπος προσέγγισης του έργου του θα είναι καθαρά "μπορχεσιανός". Θα αναγάγω το μυθιστόρημα στην αντίθεση ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό επίπεδο.
Στο πραγματικό επίπεδο διακρίνουμε μια συνωμοτική ομάδα των 6+1(η αριθμητική απεικόνισή τους είναι προσωπική). Έχουμε έξι ανθρώπους, που τα ονόματά τους τα αντλούν από τις ημέρες της εβδομάδας. ο κύριος Δευτέρα, ο κύριος Τρίτη... Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο Σίαμ, εκλέγεται ως κύριος Πέμπτη. Αρχηγός είναι ένας ιδιόρρυθμος και χαρισματικός με το όνομα ο κύριος Κυριακή. Άρα ένας κύκλος έχει ολοκληρωθεί. Η συνωμοτική αυτή ομάδα είναι το ανώτατο συμβούλιο των αναρχικών, ο προγραμματιστής των επόμενων κινήσεών τους. Και η απόφαση που παίρνουν είναι να σκοτώσουν δύο υψηλά ιστάμενα πρόσωπα: τον πρόεδρο της Γαλλίας και τον Τσάρο. Μην ξεχνάμε εξάλλου ότι ο Τσέστερτον είναι Άγγλος.
Στο φανταστικό επίπεδο έχουμε την αντιστροφή και αποδόμηση του πραγματικού επιπέδου. Τα έξι μέλη της ομάδας αποδεικνύεται ότι δεν είναι αναρχικοί-σύμβολα της καταστροφής και αταξίας του κόσμου, αλλά είναι αστυνομικοί-σύμβολα της ασφάλειας και τάξης. Η πρωτοτυπία του έργου έγκειται στον τρόπο αποδόμησης του πραγματικού: η συνωμοτική ομάδα δεν είναι παρά μια μασκαράτα, μια ομάδα μεταμφιεσμένων, καλοπροαίρετων πλην όμως ανόητων ανθρώπων, που σταδιακά αποκαλύπτουν το πραγματικό τους πρόσωπο.Το κωμικό στοιχείο μπλέκεται περίεργα και ευχάριστα με το τραγικό. Πως αλλιώς μπορείς να αντιμετωπίσεις τη σκηνή κατά την οποία ο καθηγητής με τις πατερίτσες επιδίδεται σε έναν αγώνα δρόμου για να προφταίνει διαρκώς τον Σάιμ; Ή εκείνο το μπουλούκι των αναρχικών που κινείται με μια αξιοζήλευτη τάξη και συγχρονισμό, που ταιριάζει περισσότερο σε μια στρατιωτική παράταξη παρά σε μια ομάδα αναρχικών.
Όσο για τον μυστηριώδη κύριο Κυριακή...Τον εξέλαβα σαν την πατρική φιγούρα που είναι επιφορτισμένος να διατηρεί την ισορροπία του κόσμου. Δεν υπάρχουν στον κόσμο που ζούμε, στον υλικό κόσμο, οι καθαρές έννοιες, οι Πλατωνικές ιδέες. Η καθημερινότητα κυλιέται ανάμεσα στο καλό και το κακό, το όμορφο και το άσχημο, το ευφυές και το ανόητο...Δεν μπορούμε όμως ν΄ αφήσουμε και τη ζωή να πάρει το δρόμο της άναρχα, μοιραία. Υπάρχει ανάγκη ισορροπίας. Κι ο άνθρωπος έχει ανάγκη να βλέπει κάποια πρόσωπα, όχι βλοσυρά κι απόμακρα, αλλά οικεία κι ενθουσιώδη, δοσμένα σε ένα αγώνα, ίσως και σ΄ ένα παιχνίδι να διατηρήσουν αυτή την ισορροπία. Η μέτρια δύναμη εκφράζεται με αγριότητα, η υπερβολική δύναμη με ελαφράδα. Ο φίλος αρχηγός. Που δεν φοβάται το κακό.
Ανάμεσα δηλαδή στα δύο άκρα, την αναρχία και την αστυνομία, την αταξία και την τάξη, προβάλλεται μία γέφυρα μεταξύ τους. Το είπε εξάλλου και ο θείος Πλάτων, ότι το Αγαθόν ταυτίζεται με το Είναι, και με ότι συνέχει το Είναι. Κρατάω μία παρατήρηση από το οπισθόφυλλο ότι το έργο είναι μια ηθική παραβολή που ο κάθε αναγνώστης ερμηνεύει με το δικό του τρόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου