"Στην Αγκαλιά του Ήλιου" Ρένα Ρώσση Ζαϊρη

Το μυθιστόρημα, χωρισμένο σε δύο διακριτά μέρη, πραγματεύεται τη ζωή της Βαλέριας και του Νικόλα που μέσα από μια σειρά περιπετειών και δοκιμασιών καταλήγουν στην πραγματοποίηση του μεγάλου τους έρωτα. 

Σαν ένα σύγχρονο ρεαλιστικό παραμύθι παρακολουθούμε στο πρώτο μέρος Βαλέρια (=υγιής) μέσα από ένα ανισόρροπο οικογενειακό περιβάλλον να εξελίσσεται σε μια δημοφιλή χορεύτρια, πρίμα μπαλαρίνα της Λυρικής σκηνής. Ο χορός όμως, όσο κι αν αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στη ζωή της, δεν παύει να είναι παρά ένα μέσο για να ξεφύγει από την απογοήτευση που της προκαλεί η οικογενειακή ζωή. Στη ζωή της επιθυμεί να γνωρίσει αληθινούς ανθρώπους και ενδόμυχα αυτόν που θα την απογειώσει στη βίωση του απόλυτου έρωτα. Στην πορεία της αυτή θα συναντήσει διάφορους ψεύτικους, επιφανειακούς, υποκριτές, αλλά και άλλους, αληθινούς, βαθείς, ειλικρινείς τύπους. Και από αυτή την αντίθεση θα βιώσει την αδικία του κόσμου. Κυρίως όταν θα πληροφορηθεί ότι ο ξενώνας αγάπης που συντηρεί ορφανά, παρατημένα παιδιά δεν διαθέτει οικονομική στήριξη και κάποια στιγμή πρόκειται να κλείσει. Δεν μένει όμως άπραγη, αλλά όταν γνωρίζει έναν πλούσιο νέο, γόνο εφοπλιστικής οικογένειας, τότε παίρνει μια απόφαση. Θα στραφεί στην κλεψιά. Θα ξαφρίζει κοσμήματα των πλουσίων και με τα χρήματα που θα αποκομίζει από τα κλοπιμαία, θα στηρίζει οικονομικά αυτόν τον ξενώνα αγάπης. Ένας σύγχρονος δηλαδή Ρομπέν των δασών, που όμως αυτή η δονκιχωτική, αποκλίνουσα δράση της θα την μπλέξει σε μια σειρά αναπάντεχων εξελίξεων.  

Στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος ο αφηγητής αλλάζει και ο Νικόλας είναι αυτός που αφηγείται τη ζωή του. Ο Νικόλας είναι αστυνομικός που γνωρίζει την Βαλέρια κάτω από πολύ περίεργες συνθήκες (με ένα μωρό στην αγκαλιά, το οποίο της το έδωσαν κάποια τσιαγγανόπουλα στο Ζεφύρι για να το σώσει). Την ερωτεύεται και θέλει να την κάνει δική του. Ο αφηγητής μας μεταφέρει πρώτα στην Κρήτη, την γενέτειρά του, όπου μας γνωρίζει τους γονείς του. Ένα αγαπημένο ζευγάρι: τη μητέρα του, την Αρετούσα (όπως η αγαπημένη του Ερωτόκριτου) κι τον πατέρα του, τον Μιχάλη (όπως ο καπετάν Μιχάλης του Καζαντζάκη). Κι αυτή η γνωριμία μας με την Κρήτη δεν σταματά εδώ, αλλά με ένα flash back ο αφηγητής μάς μεταφέρει στον πυρήνα ίσως του έργου: στα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη και μας αφηγείται τον έρωτα της γιαγιάς του με ένα γερμανό αξιωματικό της αεροπορίας. 

Για να επιστρέψουμε στο παρόν και τον  Νικόλα, τον ερωτευμένο αστυνομικό, ο οποίος γίνεται ο ακοίμητος φρουρός της Βαλέριας. Το μάτι που την παρακολουθεί όταν εκείνη μπλέκεται σε μια σειρά περιπετειών. Θα σώσει τελικά την Βαλέρια από τα πλοκάμια του υποκόσμου για να βιώσουν τον έρωτά τους;

Ένα μυθιστόρημα ανάλαφρο, κατάλληλο για την καλοκαιρινή, κι όχι μόνο, περίοδο.

"ζωή μεθόρια" ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ

Το νέο μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη έχει τον τίτλο «Ζωή μεθόρια». Ένα τίτλος που μπορεί να διαβαστεί και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η ζωή μεθόρια είναι η ζωή που ζει η ηρωίδα του μυθιστορήματος στην μεθόριο, στα σύνορα, κάπου στον Έβρο, όπου και διορίστηκε ως καθηγήτρια. Αλλά και Ζωή μεθόρια είναι η αντισυμβατική, αποκλίνουσα, περίεργη ηρωίδα, που ζει στη μεθόριο, στα σύνορα ανάμεσα στην λογική και το παράλογο, ανάμεσα στο κοινωνικά αποδεκτό και στο περιθώριο.

Το μυθιστόρημα του Γρηγοριάδη απαντά σε ένα υποθετικό αν… Τι θα γινόταν αν το λεωφορείο που μεταφέρει την ηρωίδα, την Ζωή, στον Έβρο χαλούσε στη διαδρομή; Τότε θα σταματούσε στην Καβάλα, θα αναζητούσε τον αγαπημένο της, θα τον έβρισκε και θα ξεκινούσε μια γοητευτική όσο και επώδυνη βουτιά στο παρελθόν για να αναδυθεί στο τώρα.

Ένα λαχάνιασμα δημιουργείται στο διάβασμα του πρώτου μέρους του μυθιστορήματος, καθώς εναλλάσσονται τα κεφάλαια που αναφέρονται στο παρελθόν και το παρόν. Κρίκοι που δημιουργούν δύο παράλληλες χρονικά αλυσίδες και οι οποίες συνυπάρχουν μέσα στην ηρωίδα, την Ζωή. Έτσι μαθαίνουμε πως η Ζωή είναι μια καθηγήτρια Αγγλικών που δουλεύει σε ένα φροντιστήριο αγγλικών και ερωτεύεται ένα συνομίληκό της μαθητή, τον Γιάννη. Ανήσυχη πνευματικά, ψαγμένη, κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στην Θεσσαλονίκη. Ο Γιάννης όμως μένει ένα ερωτικό απωθημένο, ένας ανολοκλήρωτος έρωτας, καθώς ο καθωσπρεπισμός της καθηγήτριας σε έναν ιδιωτικό εκπαιδευτήριο δεν της επιτρέπει να εκδηλώσει τον έρωτά της.

Ο Γιάννης όμως δεν είναι και ο μοναδικός της έρωτας. Και άλλοι άντρες παρελαύνουν ερωτικά από τη ζωή της. Όλους όμως τους συνδέει μια τραγική σύμπτωση…. Όλοι, ή τουλάχιστον σχεδόν όλοι, σκοτώνονται. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Έχει μέσα της το πεπρωμένο του θανάτου; Η Ζωή είναι μια θανατηφόρος γυναίκα;

Ας επιχειρήσω την προσωπική μου ερμηνεία, όσο αυθαίρετη κι αν είναι. Η Ζωή είναι πράγματι μια θανατηφόρος γυναίκα, κι  αυτό συμβαίνει γιατί είναι μια γυναίκα διαφορετική από τις άλλες, απροσδιόριστη, χαοτική, χαμένη. Έχει δημιουργήσει τον δικό της κόσμο, το ατομικό της σύμπαν. Όσοι άντρες εισέρχονται στον κόσμο της και επιζητούν να συναντήσουν  το κλασικό γυναικείο πρότυπο, τη γυναίκα με την οποία θα δεσμευτούν και θα παντρευτούν, τότε εκείνοι πράγματι σκοτώνονται. Όσο η Ζωή σηκώνει στη ζωή της αυτά τα στεγανά και δεν έχει τη διάθεση να τα αναιρέσει, τόσο οι άντρες σκοτώνονται.

Για το τέλος, για τη λύση αυτού του ψυχικού αδιεξόδου, είναι απαραίτητο να αλλάξουν αυτοί οι συσχετισμοί και αυτές οι ισορροπίες (αν-ισορροπίες) ανάμεσα στην Ζωή και τους άντρες γύρω της. Ο Γρηγοριάδης επιλέγει για το τέλος ένα φανταστικό, σαμανιστικό θα έλεγα, τρόπο κατά τον οποίο επαναβαπτίζεται η ηρωίδα. Ένας τελετουργικός χορός των φίλων της θα την επανεντάξει στους κόλπους των καθημερινών συναισθημάτων.

Ίσως είναι πιο δύσκολο μερικές φορές να αποτιμήσει κανείς το συγκεκριμένο δημιούργημα ενός συγγραφέα, όταν γνωρίζει τον ίδιο προσωπικά όπως επίσης και το σύνολο του έργου του. Ίσως όμως αυτό του δίνει την δυνατότητα να τοποθετήσει το έργο μέσα σε ένα συγγραφικό σύνολο. Το έργο «ζωή μεθόρια» δεν έχει την πρωτοτυπία που διέθεταν παλαιότερα έργα του Γρηγοριάδη  όπως ο «Ναύτης», το «Παρτάλι» και η αριστουργηματική «Δεύτερη γέννα». Διαθέτει όμως αυτή τη δύναμη γραφής και την αφηγηματική ωριμότητα ακολουθώντας στην αφήγηση μια σταδιακή πορεία καταβύθισης στα μύχια της ψυχής (εκεί εξάλλου που τελειώνουν οι λέξεις αρχίζει το όνειρο…) καθηλώνοντας τον αναγνώστη μέχρι το τέλος για να παρακολουθήσει αυτόν τον αινιγματικό χαρακτήρα της Ζωής-ζωής. Η «ζωή μεθόρια» είναι ένα ολοκληρωμένο ψυχογράφημα….